4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde yüklenicilerin ihale konusu işle ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcunun bulunmadığına dair ilişiksizlik belgesini İdareye ibraz etmemeleri veya geç ibraz etmeleri nedeniyle kesin teminatın iadesi koşulları oluşmadan geçerlik süresi dolmak suretiyle hükümsüz hale gelen kesin teminat mektuplarının olduğu tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesi hükmüne göre, taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcu olmadığının tespitinden sonra kesin teminat ve ek kesin teminatların;

1. Yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra yarısı, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanının,

2. Yapım işleri dışındaki işlerde Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamının,

Yükleniciye iade edilmesi gerekmektedir.

Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.

Buna göre; yüklenicilerin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar SGK’dan ilişiksiz belgesi getirmemesi halinde kesin teminat mektuplarının paraya çevrilerek borçlarına mahsup edilmesi, varsa kalanın yükleniciye geri verilmesi gerekir.

Kesin teminatların paraya çevrilmesi esnasında yüklenicinin SGK’ya olan borcunun bilinememesi halinde SGK Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in 7’nci maddesi gereğince idare tarafından işlem tesis edilmesi gerekir.

Bu Yönetmelik gereği işveren tarafından idareye ihale konusu işle ilgili olarak, borcunun bulunmadığına dair ilişiksizlik belgesinin ibraz edilmemesi halinde, idare tarafından SGK’ya yazı yazılarak işverenin Kuruma ihale konusu işin yapıldığı süreye ilişkin borcunun olup olmadığının sorulması ve tespit edilen borcun SGK hesabına yatırılması ve varsa kalanın yükleniciye geri verilmesi gerekir.

Buna göre; kesin teminat mektuplarının süresinin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine uygun belirlenmesi, hükümsüz kalmasına yol açmayacak şekilde paraya çevrilmesi veya süresinin uzatılması, iadesi ve borçlarına mahsubu ile ilgili gerekli işlemlerin zamanında yerine getirilmesi gerekmektedir.

Bulgu konusu hususla ilgili gerekli işlemlerin zamanında yerine getirilmesi için ilgili birimlere bildirim yapıldığı ifade edilmiştir. Bu husus sonraki denetimlerde izlenecektir.