İdare tarafından büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan konutlardan tahsil edilen Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV) ile bu vergilerin zamanında ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zamlarının ilgili ilçe belediyelerine ve büyükşehir belediyesine zamanında aktarılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinin birinci fıkrasında belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu; aynı maddenin yedinci fıkrasında su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisinin, su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılacağı ve bu suretle tahakkuk eden verginin, su tüketim bedeli ile birlikte belediyelerce tahsil edileceği belirtilmiş olup su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlardaki çevre temizlik vergisinin ise 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu maddenin dokuzuncu ve onuncu fıkralarında, su ve kanalizasyon idarelerinin, büyükşehir dâhilindeki her ilçe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde ödemesi gerektiği, yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktaracağı; tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye yatırmayan idarelerden, bu tutarların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edileceği belirtilmiştir.

Bu hükümlere göre su ve kanalizasyon idarelerinin, büyükşehir ilçe belediyesi sınırları içerisinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini, takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili ilçe belediyeye bildirerek aynı süre içerisinde ödemekle yükümlü olduğu; yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktaracağı; idarelerin söz konusu ödemeleri belirtilen süre içerisinde yapmamaları durumunda bu tutarların ilgili belediyeler tarafından gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edileceği açıktır.

Yapılan incelemede, 31.12.2023 tarihi itibarıyla idarenin kayıtlarından aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterilen toplamda 11.065.240,11 TL tutarındaki ÇTV payının ilgili belediyelere aktarılmadığı tespit edilmiştir.

‌Tablo 9 : Belediyelere Aktarılmayan ÇTV ve Gecikme Zamları

Yukarıda bahsedilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından, Çevre Temizlik Vergisi Paylarının tüm Belediye Başkanlıkları ile aylık olarak mutabakat sağlanarak hesaplarına aktarıldığı, Ekim 2023 tarihine kadar olan Çevre Temizlik Vergilerinin aylık olarak düzenli bir şekilde ilgili Belediye Başkanlıkları hesaplarına aktarıldığı, ancak Kasım 2023 tarihinden itibaren ekonomik dalgalanmalardan kaynaklı tahsilatlarda yaşanan düşüş nedeniyle ödemelerde aksamalar meydana geldiği, 2024 yılı içinde ilgili belediye başkanlıkları hesaplarına toplam 2.772.240,04 TL ödeme yapıldığı, 31.12.2023 tarihindeki borç tutarından

8.293.000,07 TL borç kaldığı belirtilerek toplanan nakit doğrultusunda ilgili Belediye hesaplarına ödemelerin yapılmaya devam ettiği ve nakit planlaması doğrultusunda tahsil edilen bedellerin aylık olarak süresinde aktarılması hususunda gerekli hassasiyetin gösterileceği belirtilmiştir.

Ancak; İdarece 2024 yılı içinde 2.772.240,04 TL ödeme yapıldığına ilişkin bir kanıtlayıcı evrak ibraz edilmediği için hesaplarda ve tahakkuk kayıtlarında düzeltme hususunda işlem tespit edilmediği görülmüştür.

İdarenin ek bir mali yükle karşılaşmasını önlemeyi teminen konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği Çevre Temizlik Vergisi ile bu verginin zamanında ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının ilgili ilçe ve büyükşehir belediyesine belirtilen sürelerde aktarılması gerekmektedir.