İşletme bünyesinde faaliyet gösteren Sürekli Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen/doğrudan temin yöntemiyle satın alınan eğitim programlarının bir kısmında, tahsil edilemeyen kurs bedelleri bulunduğu, ancak, bunların muhasebe kayıtlarının yapılmadığı ve dolayısıyla mali tablolarda görünmediği tespit edilmiştir.

İşletmenin uygulamakla yükümlü olduğu Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Alacakların Takip ve Tahsil Sorumluluğu” başlıklı 23’üncü maddesinde; alacakların takip edilerek tahsil edilebilir hâle getirilmesinin idarenin görev ve sorumluluğunda olduğu, muhasebe yetkilisinin, alacakların takibi için gerekli bilgileri ve belgeleri düzenli olarak işletmeye vermekle yükümlü olup idarelerce ilgili mevzuatına göre tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hâle gelmiş gelir ve alacakları ilgili hesaplara kaydederek, nakden veya mahsuben tahsil edilmesinden sorumlu bulunduğu hüküm altına alınmıştır.

Yine aynı Yönetmelik’in Dördüncü Bölümünde işletmelerin uygulayacakları Çerçeve Hesap Planı ile ilgili düzenlemeler yer almış olup; 12 Ticari Alacaklar başlığı altında yer alan 95, 96 ve 97’nci maddelerde, bu hesap grubunun işletmelerin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan ve bir yıl içinde tahsili öngörülen senetli ve senetsiz alacakları ile bunlardan şüpheli hâle gelenler ve bunlar için ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılacağı, bu hesap grubu içinde yer alan 120 Alıcılar Hesabının da işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlanmamış alacaklarının izlenmesi için kullanılacağı açıkça belirtilmiş ve hesabın işleyişi ile ilgili ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.

Sürekli Eğitim Merkezi Müdürlüğünün kendisinin düzenlediği veya doğrudan temin

yöntemiyle satın aldığı eğitimlere katılan kursiyerlerden alması gereken eğitim bedellerinin bir kısmını tahsil edemediği, bu şekilde tahsil edemediği ve senede bağlı olmayan alacaklarını excell tablolarında takip ettiği, ancak bu takibin de düzgün yapılmadığı, bu nedenle 120 hesaba kaydedilmediği ve mali tablolarında da gösterilmediği, alacak tutarının hesaplanabilmesi için geçmiş yıl dosyalarına dönülerek çalışma yapıldığı görülmüştür. Denetimin sona erdiği tarih itibariyle yapılan bu çalışma sonuçlandırılamamış olup, nedeni, miktarı ve borçlusu belli olmayan bir alacağın tahsil kabiliyetinin de kalmadığı açıktır.

İşletme tarafından gönderilen cevapta bulgumuzdaki tespit kabul edilmiş; bundan sonraki süreçte, bulguda belirtilen sorunların yaşanmaması için kurs bedellerinin ya tamamının peşin olarak banka hesaplarına yatırtılacağı ya da kredi kartına taksit yapmak suretiyle peşin olarak tahsilatın gerçekleştirileceği, ödemesini eksik yapan kursiyerlerden tahsil edilemeyen bir kısım alacak için Üniversite Hukuk Müşavirliğine gerekli belgelerin verilerek hukuki sürecin başlatıldığı bildirilmiş, ancak tahsil edilemeyen ve mali tablolarda görünmeyen alacak tutarının ne kadar olduğu hususunda bilgi verilmediği gibi, Hukuk Müşavirliğince hukuki süreç başlatılan alacak tutarının ne kadar olduğu hakkında da herhangi bir açıklamada bulunulmamıştır.

Diğer taraftan yapılan tüm çalışmalar 2020 yılında yapılan denetim sonrası başlatıldığından bu çalışmaların 2019 yılı mali tablolarındaki verileri değiştirmeyeceği açıktır.

Gelinen noktada; Sürekli Eğitim Merkezi alacakları tahakkuk esasına göre değil tahsil esasına göre muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiğinden; Merkez tarafından tahsil edilemeyen kurs bedelleri mali tablolarda 120 hesapta yer almamaktadır. Bu durum mali tablolarda 120 hesabın olması gerekenden daha düşük görünmesine ve dolayısıyla hatalı bilgi üretmesine sebep olmuştur. İşletme tarafından tahsil edilemeyen kurs bedellerinin yılı ve miktarı ile ilgili açıklamada bulunulmadığı için tablolardaki hata tutarı tespit edilemediği gibi, söz konusu alacakların tahsil kabiliyetinin olup olmadığı hususunda da bir değerlendirme yapılamamıştır.

Bulguya konu edilen hususla ilgili idari soruşturma açılarak İşletmenin alacaklarını takip etmeyen/tahsilatını şüpheli hale getiren personelin tespit edilmesi ve haklarında işlem tesis edilmesi gereklidir.

Diğer taraftan; İşletme alacaklarının mali tablolarda gösterilmemesinin mali tabloların doğru ve güvenilir veri üretmesini engellediği değerlendirilmiştir.