Karar Künyesi
150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında İzlenen Malzemelerin Tüketilmeden Giderleştirilmesi
150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında izlenen tüketim malzemelerinin fiili durumu dikkate alınmadan giderleştirilerek muhasebe kayıtlarından çıkarıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin Stoklar hesap grubuna ait işlemleri düzenleyen 114’üncü maddesi uyarınca, stokların çıkışı ve harcama birimlerinin ambarları arasındaki devir işlemleri, ilgili harcama birimince düzenlenen taşınır işlem fişleri ile muhasebe birimine bildirilir ve hesaplara kaydedilir. Ancak, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında izlenen tüketim malzemelerinden kullanılmış olanların, muhasebeleştirme işlemleri kullanıma ilişkin taşınır işlem fişleri yerine üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede taşınır işlem fişlerindeki çıkışları gösteren onaylı bir liste ile en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebeleştirilmesi zorunludur.
Aynı Yönetmeliğin 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının işleyişini düzenleyen 116’ncı maddesinde, satın alınan ilk madde ve malzemeler bu hesaba borç diğer taraftan ilgili hesaba alacak kaydedileceği; tüketilmek amacıyla ilgili birime verilenler veya kullanılanlar için ise bu hesaba alacak 630 Giderler Hesabına borç kaydı yapılacağı düzenlenmiştir.
Yine Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 13’üncü ve 30’uncu maddesinde yer verilen hükümler gereğince kullanılmış olan tüketim malzemelerinin çıkış kaydının üç ayı geçmemek üzere yapılması gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre kurum faaliyetlerinde kullanılmak veya tüketilmek üzere satın alınan tüketim malzemelerinin 150 İlk Madde Malzeme Hesabında takip edilmesi, kullanılmış olan tüketim malzemelerinin üç ayı geçmemek şartıyla muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.
Ancak yapılan incelemede Kurum tarafından 150 İlk Madde ve Malzemeler Hesabında
kayıtlı bulunan henüz tüketilmeyen tüketim malzemelerinin, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilmek suretiyle giderleştirildiği dolayısıyla tüketim malzememelerinin fiili durumu ile kayıtlı değeri arasında tutarsızlık olduğu görülmüştür.
Bu itibarla, tüketim malzemelerine ilişkin çıkış işlemlerinin fiili durum dikkate alınmadan yapılması nedeniyle 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının bilançodaki kayıtlı değerinin gerçek durumu yansıtmadığı değerlendirilmektedir.
Amortisman Defterinin Tutulmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı ve 491’inci maddesinde düzenlenen “Duran Varlıklar Amortisman Defteri” de mahalli idareler tarafından tutulacak diğer defterler arasında sayılmıştır.
Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 47 sıra no.lu Amortisman ve Tükenme Paylarına ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlık için Tebliğ ekinde yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, Kurum tarafından “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” tutulmadığı, dolayısıyla duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edildiği, herhangi bir sebeple kayıtlardan çıkan duran varlığa ilişkin ne kadar amortisman ayrıldığının takibinin yapılmadığı ve amortisman süresi dolmasına rağmen duran varlık için amortisman ayrılmaya devam edildiği tespit edilmiştir. Yıl içinde yapılan duran varlıkların amortisman hesaplamalarında amortisman süresi ve edinim tarihi olarak neyin esas alındığı Kurum tarafından tam olarak ortaya konulamamıştır.
Bu itibarla, mali tablolarda 18.277.649,30 TL tutarında kayıtlı bulunan 257 Birikmiş Amortismanlar hesabının tam ve doğru olduğuna ilişkin denetim kanıtı elde edilemediğinden, gerçeği yansıtmadığı değerlendirilmektedir.
Taşınır Kapsamında Bulunan Tesislerin Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı Yerine Muhtelif Hesaplara Kaydedilmesi
Tesis Makine ve Cihazlar Hesabının alt detay kodlarında izlenmesi gereken maddi duran
varlıkların muhtelif hesaplarda izlendiği görülmüştür.
Taşınır Mal Yönetmeliği’nin eki olan 18.05.2018 tarihinde güncellenen “Taşınır Kod Listesi’nin B- Dayanıklı Taşınırlar” bölümünün “253.01- Tesisler Grubu” ikinci düzey koduna aşağıda belirtilen tesislerin kaydedilmesi gerekir:
253.01.01- İletişim/Haberleşme Tesisleri: Haberleşme amaçlı baz istasyonları ile binalarda kurulu bulunan elektronik veya mekanik telefon santralleri,
253.01.02- Enerji Tesisleri: Kamu binası veya yerleşkesine enerji sağlayan ve taşınır kod listesinin 253.02 kodunun alt detay kodlarına kaydedilenler dışında kalan büyük jeneratörler,
253.01.03- Görüntüleme, Bilgi Toplama ve Takip Sitemleri: Kamu binalarında kurulu bulunan kameralı güvenlik sistemleri, personel ve ziyaretçi için turnikeli-kameralı geçiş sistemleri ile balıkçı gemileri, uçak ve tırların takibi için kurulan uydulu takip sistemleri ve uluslararası suyolu gemi trafiği yönetim sistemleri,
253.01.99- Diğer Tesis ve Sistemler: Yukarıdaki kodlara kaydedilemeyen tesisler,
Yapılan inceleme neticesinde, Kurumun mülkiyetinde bulunan kameralı kayıt sistemi ve turnikeli geçiş sistemlerinin 253.01.01 yardımcı hesabında kayıtlı olmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, tesis niteliğinde olan maddi duran varlıkların, Yönetmelik hükümleri çerçevesinde 253.01 Tesisler yardımcı hesabında izlenmesi gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; sehven yapılan hatalı taşınır işlemlerini yapan personele gerekli eğitimler verildiği ve uyarılar yapıldığı ve kayıtların mevzuata uygun olarak tutulacağı ifade edilmiştir. Ayrıca amortisman defteri tutulmaya başlandığı eksik ve hatalı kayıtların incelenip gerekli düzenlemeler yapılacağı, Tesis Makine ve Cihazlar Hesabının alt detay kodlarında izlenmesi gereken maddi duran varlıklara ilişkin düzeltme kayıtlarının yapılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak kamu idaresi cevabında bulguya iştirak edilerek, bulgu konusu hususun düzeltileceği belirtilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.