Selçuk Üniversitesince, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre yapılan ihaleler için alınan nakit teminatların işin sonunda ilgilisine iade veya hazineye gelir aktarımı işlemlerinin gerçekleştirilmediği görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde; taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların; yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra yarısının, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanının, yapım işleri dışındaki işlerde ise Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısının, garanti süresi dolduktan sonra kalanının, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamının yükleniciye iade edileceği ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “İade edilemeyen teminatlar” başlıklı 14’üncü maddesinde; yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektuplarının

hükümsüz kalacağı ve bankasına iade edileceği, teminat mektubu dışındaki teminatların sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedileceği ifade edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kesin teminatın geri verilmesi” başlıklı 56’ncı maddesinin (a) fıkrasında; taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirildiği anlaşıldıktan ve müteahhidin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirilmesi halinde, kesin teminatın tümünün, (b) fıkrasında; yapım işlerinde (a) fıkrasındaki şartlardan ayrı olarak, geçici kabul tutanağının onaylanması ve geçici kabulde görülen kusurların giderilme bedelinin kesin teminatın yarısından fazla olmaması şartıyla, yarısı, kesin kabul işlemleri tamamlandıktan sonra ise, teminatın kalanının müteahhide geri verileceği ifade edilmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan 300 sıra Numaralı Milli Emlak Genel Tebliği’nin “XII. Kesin Teminat” başlıklı maddesinde; kesin teminatın, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirildiği, usulüne göre anlaşıldıktan ve kiracının bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra kiracıya iade edileceği belirtilmiştir.

Kesin teminatların iadesi konusunda 2886 sayılı Kanun’da ve bahsedilen Tebliğ’de, 4735 sayılı “Kanun’un Kesin teminat ve ek kesin teminatların geri verilmesi başlıklı 13’üncü maddesi ile paralel ifadelere yer verilmiştir. Ancak 2886 sayılı Kanun’da ve bahsedilen Tebliğ’de iade edilemeyen teminatlara ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda 2886 sayılı Kanun’a göre ihale edilen işler için alınmış olan ve iade edilemeyen kesin teminat tutarları için 4735 sayılı Kanun’da belirtilen hükümler kıyasen uygulanarak gerekli süreçler işletilmelidir.

Selçuk Üniversitesi tarafından 2886 sayılı Kanun’a göre yapılan kiralama işlemlerinden, sözleşmede belirtilen kira süresi dolmuş olan kiracıların idareye vermiş olduğu nakit teminatların iade edilmediği ve Üniversitenin hesaplarında kayıtlı olduğu, 4734 sayılı Kanun’a göre ihale edilen ve sözleşme imzalanan işler için alınan nakit kesin teminatların taahhüdün tamamlanmış olmasına rağmen geri verilmediği tespit edilmiştir. Bu durumda Üniversite, söz konusu nakit teminatların ilgilisine iade veya hazineye gelir aktarımı işlemlerini gerçekleştirmemiştir.

Üniversite tarafından, nakit teminatların kaydedildiği hesapların kontrol edildiği ve teminatların iadesi amacıyla süreç başlatılacağı ifade edilmiştir.

Alınan nakit teminatların işin sonunda ilgilisine iade veya hazineye gelir aktarımı işlemlerinin denetim yılı içerisinde gerçekleştirilmemesinden dolayı açıklanan nedenlerle, Üniversite tarafından ilgili mevzuatlar gereği alınan nakit kesin teminat tutarlarının süresinin takip edilmesi, idarenin yazılı uyarısına rağmen iki yıl içinde talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen nakit kesin teminat tutarlarının sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.