Kamu İdaresinin sözleşmelere dayanarak giriştiği taahhütlerinin ve bunların yerine getirilen kısımlarının muhasebeleştirilmemesi nedeniyle Belediye bilançosunun söz konusu yüklenimlere ilişkin doğru bilgi sunmadığı görülmüştür.

Mali sonuçları henüz ortaya çıkmamış olmakla beraber, idare açısından gelecekte yükümlülük oluşturacak nitelikteki sözleşmeye bağlı taahhütlerin, tam açıklama ilkesi gereği muhasebeleştirilerek raporlanması gerekmektedir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 448’inci maddesi ile bir hesap grubu olarak taahhüt hesapları belirlenmiş ve sözleşmelere dayanılarak girişilen gider taahhütlerine ilişkin bilgilerin de bu hesaplarda izleneceği belirtilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in 920 Gider Taahhütleri Hesabı’nın işleyişinin anlatıldığı 451’inci maddesinde; girişilen taahhüt tutarları ile bunlara ilave edilen her türlü taahhüt artışının bu hesaba borç, 921 Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedileceği ifade edilmiştir. Yine aynı maddede girişilen taahhüdün yerine getirilmesi sonucunda yapılacak muhasebe işlemi belirtilmiş olup sözleşme fiyatları üzerinden hesaplanan hakediş tutarlarının bu hesaba alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, sözleşmelere dayanılarak girişilen taahhütlere ilişkin sözleşme tutarlarının ve bunların yerine getirilmesine ilişkin tutarların 920 Giderler Taahhütleri Hesabı ve 921 Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı kullanılarak muhasebeleştirilmesi ve raporlanması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, yüklenmeye girişilen 49 adet taahhüt işleminin yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca, mali tablolarda 176.590.364,67 TL olarak izlenmesi gerekirken 180.277.883,70 TL olarak izlendiği tespit edilmiştir. Aradaki 3.687.519,03 TL’lik farkın; devredilen bir sözleşmenin kalan taahhüdünün 8.147.242,83 TL tutarında eksik muhasebeleştirilip kayıtlara alınmamasından, başka bir sözleşmenin hakediş tutarı yerine

sadece nakit ödeme yapılan tutar kadarının kayıtlardan çıkışının yapılarak hakediş tutarı olan 11.561.027,03 TL’nin izlenmeye devam edilmesinden, başka bir sözleşmede ise yüklenici tarafından yerine getirilen ve ödemesi yapılmış olan taahhüt karşılığının 273.734,83 TL’sinin kayıtlardan çıkışının yapılmayarak bu hesaplarda izlenmeye devam edilmesinden kaynaklandığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa katılmış ve 2023 yılı içerisinde bulguda yer alan mevzuat hükümlerine riayet edileceği belirtilmiştir.

Gelecek dönemlerde ortaya çıkacak yükümlülüklerin mali tablolarda doğru bir şekilde raporlanmasını teminen sözleşmeye dayanılarak girişilen taahhütlerin ve bunlardan yerine getirilenlerin söz konusu Yönetmelik hükümlerine uygun bir şekilde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.