Kurumun hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerde bulunan ATM’lerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uyulmaksızın işgaliye sözleşmesi ile kiraya verildiği tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun kapsamında olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr Kanun’un “İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36’ncı maddesinde;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.” hükmü yer almaktadır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 52’nci maddesine göre, belediye sınırları içinde bulunan ve maddede sayılan yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi işgal harcına tabidir. Kanun’da işgal harcı alınması için işgalin geçici olması gerektiği vurgulanmıştır. İşgaliye konusu sınırları çok belirli, ancak belli şartlarda başvurulan ve geçici işgallerde uygulanan bir usuldür. İşgaliyede esas olan işgaliye durumunun geçici olması, kiralama gibi uzun vadeli bir ilişki içerisine girilememesidir. Bu nedenle geçici bir süre için işgal konusu olmayan, belediye tasarrufundaki yol, park, yeşil alan, otopark gibi alanların uzun süre kullandırılması işgal harcının konusuna girmemektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinde belediyelerin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin kiralanmasında kapalı teklif usulünün esas olduğu belirtilmektedir. Belediyenin ihale uygulamalarında, bu nitelikteki yerlerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre kiraya verilmesi yerine, işgaliye niteliğindeki bir sözleşme ile kiraya verildiği görülmüştür. Yukarıda da ifade edildiği üzere bir park alanındaki yerin uzun süreliğine ATM yeri olarak kiralaması 2886 sayılı Kanun kapsamında olup, bu tür yerlerin kullanım bedelinin işgaliye ile ödenmesi hukuka aykırılık teşkil etmektedir.

Mevzuat hükümleri gereğince bankalara işgaliye sözleşmesi ile kiralanan bahsi geçen yerlerin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca kapalı teklif usulü ile kiraya verilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Bundan sonraki süreçte ATM ile ilgili yerlerin kiraya verilmesi konusunda 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na uygun işlem yapılacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum cevabında, bahsedilen çalışma ve düzeltme işlemleri 2019 yılı ve sonrasında gerçekleşecek olup, bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemler takip eden denetimde izlenecektir.