Uygulama projesi çizilerek anahtar teslimi götürü bedel usulüne göre ihale edilmesi gereken bina yapım işlerinde birim fiyat teklif usulüne göre ihaleye çıkıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (c) bendinde;

“Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. İhale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur. Ancak, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Bu işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımlar için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarda ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilir… ” hükmü yer almaktadır.

Kanun hükmünden anlaşılacağı üzere genel kural olarak bütün yapım işlerinde ihaleye çıkılmadan önce uygulama projesi hazırlanması ve uygulama projesi bulunan tüm yapım işlerinde anahtar teslim götürü bedel teklif alınması zorunludur.

Uygulama projesi yapılması zorunluluğunun istisnaları şöyle belirtilebilir:

• Özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özellikleri gerekli olan netlikte belirlenemeyen işlerde ön veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif alma usulüyle ihaleye çıkılabilir.

• Doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işlerde ön veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif alma usulüyle ihaleye çıkılabilir.

• Her türlü onarım işlerinde (bina onarımları dahil) kesin proje üzerinden birim fiyat teklif alma usulüyle ihaleye çıkılabilir.

• İşin yapım, sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, yeni bina işleri hariç, işlerde kesin proje üzerinden birim fiyat teklif alma usulüyle ihaleye çıkılabilir.

  Dolayısıyla yukarı sayılan istisnalar haricinde kalan tüm yapım işlerinin, hazırlanacak olan uygulama projelerine göre anahtar teslim götürü bedel usulde ihale edilmesi hususu Kanun’un emredici hükmüdür.

  İlgili Kanun hükmü bu yönde olmasına rağmen,Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale edilen bina yapım işlerinde uygulama projesi hazırlanmamakta ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilmektedir.

  Örneğin;

• 2023/750541 ihale kayıt numaralı “Adana Büyükşehir Belediyesi Yüreğir Kültür Evi İkmal İnşaatı Yapım İşi” ne ait ihale dokümanında uygulama projesi bulunmamakta ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilmiştir.

• 2023/911025 ihale kayıt numaralı “Adana Büyükşehir Belediyesi Bina Tesisi Yapım İkmal İşi” ne ait ihale dokümanında uygulama projesi bulunmasına rağmen birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilmiştir.

• 2023/715750 ihale kayıt numaralı “Adana İli Çukurova İlçesi 100 Yıl Mahallesinde Gündüz Bakım Evi Yapılması İşi” ne ait ihale dokümanında uygulama projesi bulunmasına rağmen birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilmiştir.

• 2023/471148 ihale kayıt numaralı “Adana İli, Yüreğir İlçesi Geçitli Mahallesinde ve Ceyhan İlçesi Kızıldere Mahallesinde Çok Amaçlı Mahalle Merkezi Yapılması Yapım İşi” ne ait ihale dokümanında uygulama projesi bulunmasına rağmen birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilmiştir.

Verilen örneklerden görüleceği üzere uygulama projesi hazırlanarak anahtar teslimi götürü bedel usulde ihale edilmesi kanuni zorunluluk olan bina yapım ihaleleri birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilmektedir. Bu durum ise Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda yer verilen hükmüne açık şekilde aykırılık taşımaktadır.

Kamu İdaresince gönderilen cevapta “Adana Büyükşehir Belediyesi Yüreğir Kültür Evi İkmal İnşaatı Yapım İşi” nin ikmal işi olması nedeniyle birim fiyat teklif almak usulüyle ihaleye yapıldığı, diğer bina yapım işlerinde proje değişikliklerinin sıklıkla ortaya çıkması nedeniyle birim fiyat teklif alınarak ihale edildiği ifade edilerek bundan sonra birim fiyat usulde ihale edilecek olan herbir bina yapım işi için gerekçe raporunun hazırlanacağı belirtilmiştir.

Ancak bulguda yer alan mevzuatın emredici nitelikteki hükümleri gereğince sadece onarım işleri hariç olmak üzere hertürlü bina yapım işinin uygulama projesi çizerelek anahtar teslim götürü bedel usulde ihale edilmesi gerekmektedir.