İdarenin yapım işi hakediş ödemeleri, geçici kabul noksanlıkları için yapılması gereken kesinti kadar eksik yapılmakta ve söz konusu ödemeler bütçe giderleri hesabına bu haliyle yansıtılmakta, ancak, yapılan kesintiler muhasebe kayıtlarına alınmamaktadır.

Birim Fiyatlı Yapım İşlerine İlişkin Tip Sözleşme (Birim Fiyat Sözleşme)’nin 30.2. maddesinde ;

“Düzenlenen hakedişlerde; tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i karşılığında teminat mektubu alınır ve kesin hesaplar İdare tarafından onaylanmadıkça bu teminat mektubu iade edilmez. Yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda ise kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i tutulur ve kesin hesaplar İdare tarafından onaylanmadıkça bu tutarlar ödenmez. İşin devamı sırasında yüklenicinin hakedişlerden yapılan kesintiler karşılığında teminat mektubu vermesi durumunda idare hesabında tutulan tutar yükleniciye ödenir. Kesin hesapların tamamlanması için alınan teminatlar haczedilemez ve bunların üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.” düzenlemesi yapılmıştır.

Yukarıda yer alan Tip Sözleşmedeki düzenleme gereği, birim fiyatlı yapım işlerinde, geçici kabul noksanları için; tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’i karşılığında teminat mektubu alınması ya da kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların % 5’inin tutulması gerekmektedir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “330 Alınan depozito ve teminatlar hesabı-Hesabın niteliği” başlıklı 257’nci maddesinde;

“Bu hesap, mevzuatları gereği belirli olmayan bir vade ile, vadesiz ve/veya bir yıldan kısa vade ile nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır.

Vadesi belli olmayan depozito ve teminatlar bu hesaba kaydedilir.”

“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 258’inci maddesinde ise;

“Alınan depozito ve teminatlar hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir.

1. İhale teminatları
   1. İhalelere katılan isteklilerden mevzuatları gereği nakden alınan geçici teminatlar ile üzerinde ihale kalan isteklilerden nakden alınan veya hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen kesin teminat ve ek kesin teminatlar bu bölüme kaydedilir. Bu hesapta yer alan tutarlardan, mevzuatı uyarınca ödenmemiş sigorta primleri ve gecikme zamları karşılığı olarak, ilgili sosyal güvenlik kurumunun bildirmesi üzerine yüklenicilere geri verilmeyerek tutulanlar, kurumun ilgili şube veya bürosunun hesabına gönderilir.” denilmektedir.

   Ayrıca, 2019 Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planının 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı alt detay kodlarında 330.15 Yapım İşleri Tip Sözleşmesinin 30’uncu ve 31’inci Maddeleri Gereği Alınan Teminatlar Hesabı yer almakta olup hakediş ödemelerinden yapılan geçici kabul noksanları kesintilerinin bu hesapta izlenmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir.

   İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; hakediş ödemeleri yapılırken söz konusu kesintilerin hakedişten yapıldığı ve hakediş tutarının yapılan kesintiler kadar noksan hesaplanarak bütçe giderinin azaltıldığı, ancak, yapılan kesintiler için muhasebe kaydı yapılmadığı tespit edilmiştir. İdare uygulamasında belirtildiği şekilde yapılan ve muhasebe kayıtlarına alınmayan geçici kabul noksanları kesintilerine ilişkin bilgi aşağıdaki tabloda sunulmuştur:

   Tablo 4: Muhasebe Kayıtlarına Alınmayan Geçici Kabul Noksanları Kesintileri Tablosu

   İşin Adı	Yapım İşi Sözleşmesinin Türü	Yapılan İşin veya İmalatın Adı	Yapılan İşin veya İmalatın Tutarı	Yapılan Kesinti
   Parke Taşı, Kaldırım ve Yol Yapım İşi	Birim Fiyat Sözleşme	Parke Taşı, Kaldırım ve Yol Yapım İşi	173.227,37	8.675,62
   Parke Taşı, Kaldırım ve Yol Yapım İşi	Birim Fiyat Sözleşme	Parke Taşı, Kaldırım ve Yol Yapım İşi	503.164,88	25.158,24
   Toplam	33.833,86

   Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; yapım işlerinde geçici kabul noksanlıklarına ilişkin yapılan kesintilerin mevzuatında belirtilen şekilde yapılması ve muhasebeleştirilmesi için gerekli çalışmalara başlanıldığı ifade edilmiştir.

   Ancak, 2019 yılında teminat niteliğindeki geçici kabul noksanları kesintileri kamu idaresinin bilançosunda yer almadığından, yıl sonu itibariyle, mali tablolarda idarenin tüm kaynakları gösterilmemiştir. Diğer yandan, ödemelerin kesinti yapılmış haliyle Bütçe Giderleri Hesabına yansıtılması ve kesintilerin muhasebeleştirilmemesi; 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı ile beraber 830-Bütçe Giderleri Hesabı, 835- Gider Yansıtma Hesabı ve 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında 33.833,86 TL eksik bilgi oluşmasına neden olmuştur.