Kafkas Üniversitesi Yapı İşleri Daire Başkanlığı tarafından ihale edilerek 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında sözleşmeleri akdedilen işlerin idarece feshedilmesi durumunda yüklenicilerin verdiği kesin teminatların üretici fiyat endeksine göre güncellenerek gelir kaydedilmesi gerekirken güncelleme yapılmadan gelir kaydedildiği ve kesin teminat mektubunun bankasından talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte alınmadığı tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kanun’un “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde; yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabının genel hükümlere göre tasfiye edileceği belirtilmiştir.

Anılan Kanun'un “Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler” başlıklı 22’nci

maddesinin ikinci fıkrasında ise; Kanun’un 19, 20 ve 21’inci maddelerine göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncelleneceği ve güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki farkın yükleniciden tahsil edilleceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Kurumu tarafından kesin teminat mektubuna ilişkin standart formda; banka tarafından protesto çekmeye, hüküm ve adı geçenin iznini almaya gerek kalmaksızın ve yüklenici ile idare arasında ortaya çıkacak herhangi bir uyuşmazlık ve bunun akıbet ve kanuni sonuçları dikkate alınmaksızın, kesin teminat mektubunda yazılı tutarın ilk yazılı talep üzerine derhal ve gecikmeksizin idareye nakden ve tamamen, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte ödeneceği bankanın imza atmaya yetkili temsilcisi ve sorumlusu tarafından bankanın ad ve hesabına taahhüt ve beyan edilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ihale dokümanı ve sözleşme yükümlülüklerinin yükleniciler tarafından yerine getirilmemesine bağlı sözleşmelerin İdarece feshedilmesi durumunda, sözleşmenin imzalanması aşamasında İdarece yüklenicilerden alınan kesin ve varsa ek kesin teminatların güncellenerek gelir kayıt işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca, kesin teminat mektubu, bankadan talep edildiği tarih ile ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte gelir kaydedilmelidir.

Denetimlerde, Yapı İşleri Daire Başkanlığı tarafından ihale edilen ancak, yüklenicilerin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine istinaden 2022 yılı içerisinde feshedilen Kampüs Altyapısı 4. Kısım inşaatı yapım işinin fesih sonucunda Kanun’un 22’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan endekse göre güncellenerek gelir kaydedilmesi gereken kesin teminatların güncelleme yapılmadan gelir kaydedildiği, gelir kaydedilmesi gereken teminat mektubu tutarlarının ilgili bankadan istendiği tarih ile banka tarafından ödemenin yapıldığı tarih arasında geçen günlere ait kanuni faizin tahsil edilmediği görülmüştür.

Ayrıca yıllara sari şekilde ihalesi yapılan Hayvan Sağlığı ve Uygulama Merkezi İnşaatı, Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Hastanesi Ek Bina İnşaatı, 2021 Yılı Rektörlük ve Bağlı Birimlerin Onarım ve Tadilat İnşaatı, Sosyal ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Binası ve Çevre Düzenlemesi Yapım İşlerinde ise süre göz önünde bulundurularak güncelleme yapılması gerekirken bu güncelleme yapılmadan teminatların gelir kaydedildiği tespit

edilmiştir.

Bulgu konusu güncelleme işlemi ile ilgili olarak idare gerekli işlemleri tamamlamış olmakla birlikte alacağın dava yolu ile tahsil edebileceği belirtildiğinden süreç devam etmektedir.

Sonuç olarak; 4735 sayılı Kanun kapsamında imzalanan ve yüklenicinin taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, tek taraflı olarak sözleşmeyi feshetmesi gibi nedenlerle bozulan sözleşmelerin kesin teminatlarının güncellenerek gelir kaydedilmesi ve bu tutarlara bankasından talep edildiği tarih ile talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere kanuni faiz işletilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.