İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Döner Sermaye Gelirlerinin

% 5’lik kısmının her ay Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü hesabına “Döner Sermaye İşletmesi Merkez Payı” adı altında karşılıksız kaynak aktarımı şeklinde gönderildiği, tespit edilmiştir.

2457 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun “Döner Sermaye” başlıklı 58 'inci maddesinin b bendinde; “Döner sermaye gelirlerinden tahsil edilen kısmın, tıp ve diş hekimliği fakülteleri sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ile açık öğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları için asgari yüzde 35'i, ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu, sürekli eğitim merkezleri ile bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları için asgari yüzde 30’u, diğer yükseköğretim kurumları için ise asgari yüzde 15'i, ilgili yükseköğretim kurumunun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları, her türlü bakım, onarım, kiralama, devam etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri ve diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için kullanılır. Bu oranları yüzde 75'ine kadar artırmaya üniversite yönetim kurulu yetkilidir. Döner sermaye gelirlerinden tahsil edilen kısmın en az

yüzde 5'i, üniversite bünyesinde yürütülen bilimsel araştırma projelerinin finansmanı için kullanılır…” denilmektedir.

Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik'in “Gelir ve giderler ile bunların muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinin 4’üncü bendinde “Döner sermaye işletmesi gelirlerinin kullanılmasında, Kanunun 58’inci maddesi hükümleri uygulanır.” denilmektedir.

Anılan Yönetmelik'in “Gelir ve giderler ile bunların muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde;

“…Tıp fakültesi, diş hekimliği fakültesi ve sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ile açık öğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumları tarafından elde edilen gelirler hariç olmak üzere, döner sermaye işletmesine bağlı birimler arasında karşılıksız veya borç olarak kaynak aktarımı yapılabilir…” denilmektedir.

Bu hükümlere göre Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik'in 8'inci maddesinde Tıp Fakültesi tarafından elde edilen döner sermaye gelirlerinden kaynak aktarımının yapılamayacağı açıkça belirtilmiştir.

Yapılan inceleme sonucunda, Üniversite Yönetim Kurulunun 12.02.2020 tarih ve 50/3 sayılı kararına istinaden 2021 yılında 19.144.085,80 TL tutarında ‘‘Merkez Payı’’ kesintisi yapıldığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, Üniversite Yönetim Kurulu kararı ile Tıp Fakültesinin gelirlerinden kurum payı olarak ayrılan miktar içerisinden Döner Sermaye İşletmesine aktarılan

%5'lik payın karşılıksız kaynak aktarımı olmadığını, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa'nın bünyesindeki sağlık kuruluşlarının ortak harcama kalemlerinin koordinasyonu için kurulmuş olan Hastaneler Genel Direktörlüğü (HAGED) ve Hastane Otomasyon Projesi (İSHOP) birimlerinde çalışan personellerin maaşları ve hastanelerin ortak harcamaları olan PACS Sistemi (Dijital Görüntüleme ve Arşivleme), IVR (Sesli Yanıt Sistemi), Güvenlik Duvarı Lisans Yenileme, Sanal Sunucuların Yedeklenmesi, Yazılım Hizmet Alımı, Hastane Yönetiminde kullanılmak üzere kiralanan araçların akaryakıt giderleri gibi ihtiyaçların etkin ve düşük maliyetli olarak karşılanması için kullanıldığını, bu şekilde işleyen sistem birimlerin tek başlarına yapması gereken alımların ortak alımla yapılması ve tasarruf edilmesinin amaçlandığını, bu itibarla bulgu ile ilgili, Hazine ve Maliye Bakanlığına ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına yönetmelik değişikliği için talepte bulunulduğunu belirtmiştir.

Bulguda belirtilen "karşılıksız kaynak aktarımı" ifadesi, Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik'in 8'inci maddesinde sayılan, hangi hallerde karşılıksız kaynak aktarımı yapılabileceğinin belirtildiği ve bu nedenle Tıp Fakültesi Hastanesi Döner Sermaye Gelirlerinin karşılıksız kaynak aktarılabilecek bir gelir olmadığını kastetmektedir. Söz konusu kaynak aktarımı her ne kadar Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından uygulamada koordisnasyon ve ortak harcama çerçevesinde kamu kaynaklarının harcanmasında tasarruf sağlasa da mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Sonuç olarak, “Merkez Payı” adı altında Tıp fakültesi hastanesi döner sermaye gelirlerinden yapılan bu karşılıksız kaynak aktarımı uygulamasının mevzuata açık bir aykırılık teşkil ettiği, mevzuata aykırı bu uygulamanın sonlandırılması gerektiği veya söz konusu uygulamanın kamu kaynaklarının kullanımında etkinlik sağladığı açıklanarak Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca yönetmelik değişikliği yapılmasının gerektiği değerlendirilmektedir.