Belediyenin bazı varlıkları için amortisman ve tükenme payı ayrılmadığı, bazıları için de tutarından fazla amortisman ve tükenme payı ayrıldığı görülmüştür.

Amortisman ve Tükenme Payları konulu 47 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin duran varlıklarından hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı, buna ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranları belirlenmiştir.

Belirtilen Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payına tabi tutulan varlıkların değeri” başlıklı 4’üncü maddesinde, duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olduğu, maliyet bedelinin ise, bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması için yapılan harcamalar veya verilen kıymetlerin toplamından oluştuğu açıklanmıştır.

Aynı Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı ayırma yöntemi” başlıklı 5’inci maddesinde de, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme payı, varlığın yararlanma süresine göre Genel Tebliğ Eki-1’de yer alan Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı izah edilmiştir. Anılan Genel Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payının muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde ise ayrılan amortisman ve tükenme paylarının 630-Giderler Hesabına borç, ilgisine göre 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı, 268-Birikmiş

Amortismanlar Hesabı veya 299-Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydedileceği belirtildikten sonra, Genel Tebliğ’in “Amortismana tabi duran varlıkların deftere kaydedilmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde, amortismana tabi her bir varlığın Duran Varlıklar Amortisman Defterine kayıt usulleri detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

Kamu idaresinin mülkiyetindeki varlıkların amortisman ve tükenme payı süre ve oranları ise Genel Tebliğ’e ekli Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde gösterilmiştir. Sözü edilen Genel Tebliğ hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, bir varlığın amortismanının ancak varlığın maliyet bedeli kadar olabileceği ve varlığın maliyet bedeline ulaşıncaya kadar her yıl amortisman ve tükenme payının ayrılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ancak Belediyenin varlık hesapları ile amortisman hesapları çapraz incelendiğinde 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı alt kodlarında 13.959.344,38 TL, 252-Binalar Hesabı alt kodlarında 4.908.254,61 TL, 253-Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı alt kodlarında 7.169.892,50 TL, 254 -Taşıtlar Hesabı alt kodunda 1.869.247,52 TL, 255-Demirbaşlar Hesabı alt kodlarında 425.173,00 TL varlık değeri bulunmasına rağmen bunlar için amortisman ayrılmadığı, 253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı alt kodlarında kayıt bulunmamasına rağmen 598.753,89 TL, 256-Hizmet İmtiyaz Varlıkları Hesabı alt kodunda varlık değeri bulunmamasına rağmen 3.063.464,79 TL kayıt bulunduğu görülmüştür.

Bu itibarla, Belediye tarafından varlıklar için amortisman ayrılmaması ve tutarından fazla amortisman ayrılması nedeniyle 2023 yılı bilançosunda 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabında hataya neden olunduğu tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi, Amortisman ve Tükenme Payları konulu 47 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği hükmünce işlem tesis edilip; 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına hataya mahal vermeksizin kayıt yapılacağını bildirilmiştir.

Sonuç olarak, İdare tarafından gerekli kayıtlarının mevzuat hükümleri doğrultusunda yapılması ve varlıklarının gerçek durumuna uygun olarak mali tablolarda yer almasının sağlanması gerekmektedir.