Varlık envanteri hesaplarından 500.02.03.02 “Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri” hesabının ters bakiye verdiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 500 Net Değer/sermaye Hesabına ilişkin 347’nci maddesinde;

“ (1) Net Değer/Sermaye hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Alacak

   1. Bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu tarihte kayıtlı varlıklar toplamının, yabancı kaynaklar toplamından fazla olması durumunda farkı ilk açılış kaydında bu hesaba alacak kaydedilir.

   2. Envanteri yapılan varlık karşılıkları bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına borç kaydedilir.

   3. Yılsonunda, bu hesabın alacak kalanı veren yardımcı hesaplarının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu ortaya çıkan düzeltme farkları bu hesaba alacak, 698- Enflasyon Düzeltmesi Hesabına borç kaydedilir.

   4. Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabında kayıtlı tutarlardan beş yılı dolduranlar bu hesaba alacak, 570-Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabına borç kaydedilir.

2. Borç

   1. Bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu tarihte kayıtlı varlıklar toplamının, yabancı kaynaklar toplamından az olması durumunda farkı ilk açılış kaydında bu hesaba borç kaydedilir.

   2. Yılsonunda, bu hesabın borç kalanı veren yardımcı hesaplarının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu ortaya çıkan düzeltme farkları bu hesaba borç, 698- Enflasyon Düzeltmesi Hesabına alacak kaydedilir.

   3. Daha önce kayıtlara alınmamış olan yabancı kaynak tutarları bu hesaba borç, ilgili yabancı kaynak hesabına alacak kaydedilir.

   4. Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında kayıtlı tutarlardan beş yılı dolduranlar bu hesaba borç, 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına alacak kaydedilir.” denilmektedir.

      Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Detaylı Hesap Planları hakkındaki Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 41) ekindeki Detaylı Hesap Planı Ortak Yardımcı Hesaplar Tablosunun 500.02 hesaba ilişkin açıklamasında “Hesaplarda kayıtlı olmayan varlıklardan envanteri yapılarak muhasebe sistemine dahil edilen varlıklar bu bölümdeki ilgili yardımcı hesaplara kaydedilir.” denilmektedir.

      Buna göre; 500.02 hesabı ve alt kodları, envanteri yapılan varlıkların kaydedilmesi için açılan bir hesap olup, ilgili varlık hesabı borç 500.02 hesabı alacak çalışacak şekilde kullanılmalıdır. Bu hesabın borç bakiyesi vermesi mümkün değildir.

      Yapılan incelemede 500.02.03.02.00 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabının 77.488.581,24 TL borç bakiyesi verdiği görülmüştür.

      Kamu idaresi cevabında, gereğinin 2024 yılı içerisinde yapıldığı belirtilmiştir. Ancak bu işlemin 2023 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

      Sonuç olarak, envanter işlemlerinin Yönetmelik hükümlerine uygun bir şekilde muhasebeleştirilmesi ve raporlanması gerekmektedir.