İşyeri açma izni olmadan faaliyette bulunan işletmelere idari para cezasının uygulanmadığı görülmüştür.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in "İşyeri açılması" başlıklı 6'ncı maddesinde;

“Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” düzenlemesi yapılmış ve 5326 sayılı Kabahatler

Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32'nci maddesinin birinci fıkrasında, “Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası (2021 yılı için 427 TL) idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Yapılan incelemede, İdarenin Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından 2021 yılı içinde gerçekleştirilen denetimlerde; 357 iş yerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan çalıştırıldığının tutanak altına alındığı, ancak İdare tarafından tespit edilen ruhsatsız iş yerlerine idari para cezası uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, bulgu konusuna ilişkin olarak mühürlenen iş yerlerine faaliyetten men cezası verildiği, Türk Ceza Kanunu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gereği bir kişiye aynı eylemden dolayı birden fazla ceza verilemeyeceği ifade edilmiştir.

Ancak söz konusu idari para cezası, ceza hukuku yaptırımı niteliği taşımamakla birlikte kamu hukuku yaptırımı niteliğini haizdir. 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun’un 1'inci maddesinde; “Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanunu’nun 32 nci maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir…” denilerek belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince yasaklanan faaliyetin menine karar verileceği gibi bunun yanında bu fiili işleyenlere idarî para cezasının verileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmü ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan işyeri açılması ve çalıştırılması men edildiğinden, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyetlerini sürdüren işyerlerine Kabahatler Kanunun 32’nci maddesi kapsamında belediye encümenince cezası verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla tutanakla işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan çalıştırıldığı tespit edilen 357 iş yerine idari para cezası uygulanması gerekmektedir.

Sonuç olarak, ruhsatsız iş yeri çalıştıranlara, iş yerinin kapatılmasının yanında 5326 sayılı Kanun’un 32'nci maddesinin birinci fıkrasına istinaden idari para cezası uygulanmalıdır.