4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri ile getirilen düzenlemelere aykırı olarak personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı suretiyle işçi çalıştırmaya devam edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci Maddenin (e) bendine 696 sayılı KHK’nın 83’üncü maddesiyle yapılan değişiklik ile;

“1) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz”

hükmü eklenmiştir.

Yapılan bu düzenleme ile; Belediyenin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibariyle bu kapsamda değerlendirilebilecek hizmet alımı yapamayacağı ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümlerinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bununla birlikte; 696 sayılı KHK’nın 127’nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 24’üncü madde ile; belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların;

1. 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımak,

2. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak,

3. Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak,

ç) En son çalıştığı idare veya şirket ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek, kaydıyla ek 20’nci madde kapsamındaki şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere başvuracakları ve işe başlatılacakları düzenlenmektedir. Sonuç olarak; 4734 sayılı kanun kapsamında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapan idareler Kararnamede belirtilen şartları taşıyan personeli kadroya geçirecektir.

696 sayılı KHK’nın 126’ncı ve 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici ek 20’inci maddeleriyle; 4734 sayılı Kanundaki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebileceği hüküm altına alınmıştır.

Eğirdir Belediyesinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olan tüm personel çalıştırması hizmetleri, geçmişten bu yana herhangi bir ihale olmaksızın ve sözleşme yapılmaksızın gerçekleştirilmektedir. 04/12/2017 tarihi itibariyle 4734 sayılı Kanun kapsamında öngörülen ihale yoluyla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı gerçekleştirilmediğinden 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçiş işlemleri gerçekleştirilememiştir. 696 Sayılı KHK’nın 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda yaptığı değişiklik ile; kadroya geçiş işlemlerinden sonra belediye bağlı kuruluşları ve şirketlerine yönelik, bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibariyle bu kapsamda hizmet alımlarının yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Eğirdir Belediyesi, söz konusu kadroya geçişe ilişkin işlemlerini yerine getirmediğinden yukarıda yer verilen düzenlemeye aykırı olarak ihalesiz olarak personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı gerçekleştirmeye devam etmektedir. Belediyenin 4734 sayılı Kanun, 696 sayılı KHK ve 2018/11608 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na uygun işlem tesis etmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemiz 01/04/2019 tarihinden itibaren hiçbir hizmet ihalesi ödemesi yapmamıştır. Şirketin mevcut ihalenin de hizmet alımı ihalesini durdurmuş olup 01/04/2019 tarihinden önceki alacaklarımda borçlarından mahsup etmiştir. 01/04/2019 tarihinden itibaren hiçbir hizmet ihalesi açmamış ve ihalesiz hiçbir ödeme yapılmamaktadır.” Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında 01/04/2019 tarihi itibariyle ihalesiz bir ödeme yapılmadığı, ihalesiz yapılan alımın tekrarlanmayacağı bildirilerek bulgumuza iştirak edilmektedir. Kamu idaresi 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında taşeron olarak çalışan işçileri kadroya geçirmek için gerekli işlemleri yerine getiremediğinden, hukuki olarak herhangi bir statüye giremeyen işçilerin haklarını tesis etmek adına gerekli çalışmayı yapması gerektiği değerlendirilmektedir.