Karar Künyesi
Antalya Su ve Atıksu İdaresindeki yönetim kurulu üyeliklerinde 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine aykırı uygulamaların bulunduğu görülmüştür.
Mevzuata Aykırı Olarak Kadro Değişikliği Şeklinde Atama Yapılması
Üniversite Öğretim Görevlisinin ASAT Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliğine atandıktan sonra uhdesindeki donmuş kadronun usule aykırı bir şekilde Kurumdaki boş daire başkanlığına naklen taşındığı ve kadronun sağladığı mali haklardan yararlandığı belirlenmiştir.
2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Yönetim Kurulu” başlıklı 7’nci maddesine göre; Yönetim Kurulu bir başkan ve beş üyeden oluşmaktadır. Kurulun Başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı olup, Başkanın olmadığı zamanlarda ise Genel Müdür, Kurula Başkanlık etmektedir. Genel Müdür ile Genel Müdür Yardımcılarından hizmette en eski olanı, hizmette eşitlik halinde ise en yaşlı olanı Yönetim Kurulunun doğal üyesidir. Kurulun diğer üç üyesi ise Büyükşehir Belediye Başkanının teklifi ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanının onayı ile atanmaktadır. Atanan Yönetim Kurulu üyelerinin hizmet süresi 3 yıl olup, süresi dolanlar yeniden üyeliğe atanabilmektedir. Yönetim Kurulu Üyeleri, devlet memurlarına ilişkin mevzuatta yer alan istisnalar dışında, özel ya da kamu sektöründe başka bir görev alamazlar. Genel ve Özel Bütçeli İdarelerin, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kadrolarından Yönetim Kuruluna atananlar <u>asıl görevlerinden maaşsız izinli sayılır ve bu kimselerin memuriyetleri ile</u> <u>ilgili her türlü hak ve yükümlülükleri saklı kalmaktadır.</u> Ayrıca Yönetim Kurulu üyelerinin ücretleri, izinli sayıldıkları kurumlarda ellerine geçen ücretlerden daha az olursa, aradaki fark tazminat olarak kendilerine ödenmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükmüne göre; Genel ve Özel Bütçeli İdarelerde ve Kamu İktisadi Teşebbüslerde çalışan kadrolu görevlerin, Su ve Kanalizasyon İdarelerinin Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanması durumunda, atandığı tarih itibariyle ücretsiz izinli sayılarak hak ve yükümlülüklerinin korunacağı ifade edilmiştir. Bu durum teknik tabirle ilgilinin uhdesindeki kadronun saklı tutulması ve/veya dondurulması anlamına gelmektedir. Öyle ki yönetim kurulu üyeliğinden elde edilen ücretlerin saklı tutulmuş veya dondurulmuş kadrodaki ücretlerden az olması durumunda ise aradaki farkın tazminat olarak ödeneceği açık bir şekilde ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede; Üniversite Öğretim Görevlisinin 20.03.2020 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi olarak atandığı, saklı tutulmuş veya donmuş kadrosunun 31.05.2022 tarihinde idaredeki boş bulunan daire başkanlığı kadrosuna naklen atandığı ayrıca mali haklar bakımından Yönetim Kurulu Üyeliğinden ücret almayıp Daire Başkanlığı kadrosundan maaş aldığı tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında, daire başkanlığına yapılan atamanın 2547 sayılı Yükseköğretim Kanun'un 38'inci maddesi ve 2560 sayılı Kanunun 12'nci maddesine uygun şekilde yapıldığı ifade edilmiştir.
2547 sayılı Kanunun 38'nci maddesinde öğretim elemanlarının sadece kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile dernek ve vakıfların yönetim ve denetim organlarında görev alması durumunda bu Kanundan kaynaklanan mesaisini aksatmayacak şekilde bu görevlerini ifa edebilecekleri belirtilmiştir. Ancak ASAT Genel Müdürlüğü bu kapsamda bir idare değildir.
Ayrıca üniversiteler 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 2 sayılı cetvelinde Özel Bütçeli İdareler arasında yer almaktadır. 2560 sayılı İSKİ Kanunu’nun 7’nci maddesi hükmü gereğince Özel Bütçeli bir idarenin kadrosunda bulunan kimsenin Yönetim Kuruluna Üye olarak atanması durumunda ücretsiz izinli sayılarak kadrosu saklı tutulmakta, diğer ifade ile ilgilinin uhdesinde ki kadrosu dondurulmaktadır. Böylelikle Yönetim Kurulu Üyeliğinin süresi tamamlandığında veya istifa gibi diğer yollarla süresi dolmadan ayrıldığında kazanılmış hakları bu suretle korunmaktadır. Diğer taraftan uhdesinde ki kadrosu Üniversite Öğretim Görevlisi olan ilgilinin mevcut kadrosunda bir değişiklik olabilmesi için öncelikle şahsı için korunan ve/veya dondurulan kadrosuna dönmesi için hali hazırdaki Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılması, diğer bir deyişle nihai kadrosuna dönmesi gerekir. Uhdesindeki kadrosuna aktif olarak geri döndükten sonra yapılması planlanan Üniversite Öğretim Görevliliği kadrosundan ASAT Genel Müdürlüğü Daire Başkanlığı kadrosuna nakil işlemi için usulen şartlar olgunlaşmış ve atama için gerekli sıhhat şartı gerçekleşmiş olur. Devamında eğer isteniyorsa tekrar Yönetim Kurulu Üyeliğine atanma süreci başlatılmadır.
Ancak mevcut durumda yukarıda ifade edilen usule ilişkin işlemler yok sayılmış olup, sanki ilgili kadrosunda aktif bir şekilde çalışıyormuş gibi kadro değişikliği yapılmış ve bunun sonucunda ilişkilendirildiği kadronun sağladığı zam ve tazminatlar ilgiliye ödenen mali haklarda emsal olarak uygulanmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle ASAT Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliğine atanan öğretim görevlisinin üniversitedeki kadrosundan nakil yolu ile ASAT Genel Müdürlüğündeki Daire Başkanlığı kadrosuna bu şekilde atanması ve Yönetim Kurulu Üyeliği devam ederken Daire Başkanlığı kadrosunun sağladığı mali haklardan yararlanması mümkün gözükmemektedir.
Görev Süresi Sona Eren Yönetim Kurulu Üyesinin Tedviren Görevlendirilmesi
Görev süresi sona eren yönetim kurulu üyesinin mevzuat hükümlerine aykırı bir şekilde tedviren görevlendirildiği görülmüştür.
Tedviren görevlendirme; boş bir kadroya asil olarak atanma şartlarını taşımayan bir kimsenin daha sonra devretmek üzere o kadroda ücretsiz görevlendirilmesidir.
2560 sayılı İski Kanunu’nun “Yönetim Kurulu” başlıklı 7’nci maddesine göre, atama usulü ile göreve gelen üç üye, Büyükşehir Belediye Başkanının teklifi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanının onayı ile atanmaktadır. Atanan üyelerin görev süresi 3 yıl olup süresi dolanlar yeniden atanabilmektedir. Bununla birlikte üye olarak atanan bu kimseler devlet memurlarına ilişkin mevzuatta yer alan istisnalar dışında, özel ya da kamu sektöründe başka bir görev alamazlar. Ayrıca Genel ve Özel Bütçeli İdarelerin, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kadrolarından yönetim kuruluna atananlar asıl görevlerinden maaşsız izinli sayılarak memuriyetleri ile ilgili her türlü hak ve yükümlülükleri saklı kalmaktadır.
Mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere kanun koyucu, yönetim kurulu üyeliğini asli bir görev kabul etmiş bu nedenle herhangi bir vekalet müessesesi öngörmemiştir.
Yapılan incelemede; görev süresi 20.03.2023 tarihinde sona eren yönetim kurulu üyesinin yeniden ataması yapılmadan 02.05.2023 tarihinde tedviren görevlendirildiği tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında, süresi sona eren yönetim kurulu üyesinin yeniden atanması için ilgili Bakanlığa 21.02.2023 tarih ve 110227 sayılı ve 08.08.2023 tarihli 134444 sayılı yazılar ile gerekli başvurunu yapıldığı ancak henüz atamaya ilişkin herhangi bir onayın İdareye ulaşmadığı ifade edilmiştir. Hizmetlerin aksamaması amacıyla ilgili Bakanlıktan gelecek onaya kadar geçen sürede tedviren görevlendirmenin yapıldığı belirtilmiştir.
Görev süresi sona eren yönetim kurulu üyesinin yeniden atanabilmesi, 2560 sayılı Kanun hükümleriyle mümkün kılınmakla birlikte vekaleten veya tedviren bir görevlendirme usulü öngörülmemiştir. Bu nedenle yönetim kurulu üyeliğine yapılan tedviren görevlendirme mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturmaktadır. Hizmetlerin aksamaması adına gerekli atamanın bir an önce ilgili Bakanlık tarafından onaylanması gerekmektedir.
Yönetim Kurulu Üyesinin Aynı Zamanda Özel Bir Şirketin Yönetim Kuruluna Üye Olması ve Huzur Hakkı Alması
ASAT Yönetim Kurulu üyesi olan bir kimsenin aynı zamanda İdarenin iştiraki olduğu Aldaş A.Ş.'de yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptığı ve ücret aldığı tespit edilmiştir.
2560 sayılı İski Kanunu’nun 7’nci maddesinde; yönetim kurulu üyelerinin devlet memurlarına ilişkin mevzuatta yer alan istisnalar dışında, özel ya da kamu sektöründe başka bir görev alamayacakları emredici bir hüküm olarak yer almıştır.
Yapılan incelemede, ASAT Yönetim Kurulu üyesi olan bir kimsenin İdarenin %95 iştiraki olduğu Aldaş A.Ş.’de yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptığı ve söz konusu üyeliğe ilişkin ücret aldığı tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında, ilgili ASAT yönetim kurulu üyesine bu görevinden dolayı herhangi bir huzur hakkı ödemesin yapılmadığı, ASAT'ın 631 sayılı KHK'da belirtilen "mahalli idare" kavramına girmeyen kendi özel kanununa tabi olan bir kurum olduğu ve dolayısıyla ASAT yönetim kurulu üyesi bir kimsenin ALDAŞ A.Ş. yönetim kurulu üyeliğinden 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili maddeleri gereğince huzur hakkı alabileceği ifade edilmiştir.
2560 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinde; su idareleri ilgili büyükşehir belediyesine bağlı, özel bütçeli ve kamu tüzel kişiliğine haiz bir kuruluş olarak tanımlanmıştır. 5018 sayılı Kanun'un "Tanımlar" başlıklı 3/e maddesinde "mahalli idare, Yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet gösteren belediye, il özel idaresi ile bunlara bağlı veya bunların kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareleri" şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre ASAT idaresinin mahalli bir idare olduğu kanun hükmüyle sabittir.
Ayrıca 2560 sayılı İski Kanunu’nun 7’nci maddesi ile yönetim kurulu üyelerinin istisnalar dışında özel veya kamu sektöründe herhangi bir görev alamayacağı, izinli sayıldığı görevindeki ücreti ile üyelikten elde edeceği ücret arasında varsa fark tazminat olarak kendisine ödeneceği ifade edilmiştir. Bu nedenle yönetim kurulu üyesinin kamu veya özel sektörde başkaca bir görevde bulunması ve ücret alması Kanun’un emredici hükümlerine aykırıdır.