01.10.2018 tarihinden itibaren Kent Fırını İşletmesinin taşınmaz ve maddi duran varlıkları ile birlikte KAY-TUR AŞ’ye kiralanması yanında hammadde, ambalaj ve temizlik malzemesi satışı yapılmıştır. Bu nedenle, Şirketin KAY-TUR AŞ’den 2018 yılında 1.281.130,36 TL kira ve malzeme satışlarından kaynaklanan alacağı, 2019 yılında da 3.433.365,63 TL tutarındaki kira alacağı meydana gelmiştir. Alacak tutarlarının ödeme süresinin geçmiş olmasına rağmen takibinin yapılmadığı ve bu tutarların şüpheli alacaklar hesabına kaydedilmediği görülmüştür.

Şirket tarafından işletilen Kent Fırını İşletmesi, Yönetim Kurulunun 01.10.2018 gün ve 2018/021 nolu kararı ile Belediyenin diğer bir şirketi olan KAY-TUR AŞ’ye aylık 230.000

TL + KDV kira bedelinin her ay ödenmesi koşulu ve %1 yıllık kira artış oranıyla içinde bulunan maddi duran varlıkları ile beraber kiralanmasına ilişkin sözleşme 01.10.2018 tarihinde imzalanmıştır.

2019 yılında KAYTUR AŞ’den 678.286,75 TL tahsil edilmiş olup bu tutar 2018 yılından devreden alacak tutarı 1.281.130,36 TL’nin altında kalmıştır. 2019 yılına ait olan 3.433.365,63 TL kira alacak tutarından da faaliyet döneminde herhangi bir tahsilat yapılmaması nedeniyle 2019 yıl sonu mali kayıtlarında KAYTUR AŞ’den vadesi geçmiş 4.036.209,24 TL alacak tutarı yer almıştır.

1 Sıra No' lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde; “ 12. TİCARİ ALACAKLAR

Bir yıl içinde paraya dönüşmesi öngörülen ve işletmenin ticari ilişkisi nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz alacaklar bu hesap grubunda gösterilir…

120. ALICILAR

Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

İşleyişi :

Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç, tahsil edilmesi halinde (ödemeler, aktarmalar ve hesaben mahsuplar dahil) alacak kaydedilir.

128. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakları kapsar.

İşleyişi :

Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak bu durumdaki alacaklar normal alacaklardan çıkarılır. Alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.

129. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

"128. Şüpheli Ticari Alacaklar" için ayrılacak karşılıkları …kapsar. Teminatlı alacaklarda karşılık teminatı aşan kısım için ayrılır.

İşleyişi :

Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri" hesabına borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısım "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı" alacağına devredilerek bu hesaba borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsilinin imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba borç, zarar fazlası ise "681. Önceki Dönem Gider ve Zararları" hesabına borç, tahsil edilemeyen tutar, ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur…

Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre "671. Önceki Dönem Gelir ve Kârlar" hesabına alınır.”

Düzenlemelerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Şüpheli alacaklar” başlıklı 323’üncü maddesinde;

"Ticari ve zırai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla,

• Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar,

  
  

• Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar, şüpheli alacak sayılır.

Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.

Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.

Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kâr- zarar hesabına intikal ettirilir." hükmüne yer verilmiştir.

Kira bedelinin her ay ödenmesi koşulu kira sözleşmesinde yer almasına rağmen, ödeme süresi geçmiş bulunan alacak tutarlarının KAY-TUR AŞ’den tahsili amacıyla 2019 yılında Şirket tarafından idari ve hukuki olarak herhangi bir girişimde bulunulmamıştır. Ödeme süresi geçen kira alacakları tutarı 31.12.2019 tarihi itibariyle 128-Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı yerine 120-Alıcılar Hesabında (vadesi geçmemiş alacakların izlendiği hesap) 4.036.209,24 TL olarak yer almıştır.

Ödeme süresi geçen kira alacakları tutarı 4.036.209,24 TL’nin tahsili amacıyla Şirketin idari ve hukuki olarak herhangi bir girişimde bulunmaması nedeniyle 128-Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabına aktarılmaması sonucunda, bu alacak tutarına 1 Sıra Nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve 213 sayılı Kanun uyarınca karşılık gideri ayrılmamıştır. Şirket tarafından bu alacak tutarı 128 - Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı ve 129-Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hesaplarına aktarılmış olması durumunda, 654-Karşılık Giderleri Hesabında da gider olarak muhasebe kayıtlarına alınacaktı. Bunun sonucunda da, 2019 yılı gelir tablosunda kârlı gözüken Şirketin dönem sonucu 4.036.209,24 TL azalacağı için faaliyet yılının ticari zararla sonuçlanacağı düşünülmektedir.