Mevzuatta öngörülen borç stok sınırı aşılmış olmasına rağmen İdare borçlanmaya devam etmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’inci maddesinde, belediyelerin görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla borçlanarak ilave kaynak bulmasına imkân tanınmıştır. Bununla beraber söz konusu maddenin devamında borçlanmaya ilişkin esas ve usuller düzenlenmiş ve bunlara aykırı olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun görevi

kötüye kullanmaya ilişkin hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Kanun’un 68’inci maddesinin (d) fıkrasında: Belediyelerin faiz dâhil borç stok tutarının, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacağı; (e) fıkrasında ise, bu şekilde hesaplanan tutarın %10’unu geçen iç borçlanmanın meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yapılabileceği düzenlenmiştir.

Belirtilen maddeye dayanılarak İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarihli ve 45201 sayılı Genelge’ye göre de; İdarenin borçlanma sınırının tespitinde,

1. İller Bankası kredileri ve faizleri,

   
   

2. Banka Kredileri ve faizleri,

   
   

3. Dış krediler ve faizleri,

   
   

4. Hazineye olan borçlar ve faizleri,

   
   

5. Piyasa borçları,

   
   

6. Vergi ve sosyal güvenlik borçlarının tamamı dikkate alınmalıdır.

Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, Belediyenin en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını geçiyorsa belediyeler borçlanma yapamayacak, diğer durumda yapabilecektir. Ayrıca, yılı içinde talep edilen borçlanmanın tutarı yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan limitin %10’unu geçecek ise belediye meclisinin kararının yanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı da gerekmektedir.

Yasal düzenleme çerçevesinde, Beşiktaş Belediyesinin 2019 yılı için borç stok tavan tutarı hesabı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Tablo 7: Beşiktaş Belediyesi Borç Stok Tavan Tutarı

10.06.2019 tarihli Meclis Kararı ile; en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının 2019 yılı içinde toplam %10’unu aşmamak üzere Başkanlık Makamına borçlanma yetkisi verilmiştir. Meclis Kararının alındığı 10.06.2019 tarihinde borç stok miktarının mevzuatta belirtilen oranın üzerinde olduğu anlaşılmıştır. Belediyede piyasa borçları için ileri vadeli çek düzenlendiği anlaşıldığından piyasaya olan borcu kapsamında bu çekler de dahil edildiğinde 10.06.2019 tarihinde borç stoku 446.092.588,98-TL, ileri vadeli çekler dahil edilmediğinde ise 389.441.356,17 TL olarak hesaplanmıştır.

İdarenin 2019 yılı sonu itibariyle de borç stok miktarının mevzuatta belirtilen oranın üzerinde olduğu anlaşılmıştır. İdarenin 2018 yılı bütçe geliri 297.893.459,86 TL’ye %23,73’lük yeniden değerleme oranı uygulandığında, 2019 yılının borçlanma sınırı 368.583.577,88 TL olmaktadır. İdarenin 2019 yılsonu itibariyle piyasaya olan borcu kapsamında ileri vadeli çekler dahil edildiğinde borç stok miktarı 493.227.453,00 TL, ileri vadeli çekler dahil edilmediğinde ise 473.743.439,71 TL olarak hesaplanmıştır.

Belediyenin borç stoku en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının üzerindedir.

Söz konusu tespit ile ilgili olarak, Kamu idaresi cevabında özetle; bulgu konusu hususlara ilişkin çalışmaların mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılacağı ifade edilmektedir.

Sonuç olarak, İdarenin 2019 yılı itibariyle sahip olduğu borç stoku mevzuatında belirtilen borçlanma sınırını geçtiğinden mevcut borç stoku borçlanma sınırının altına çekilene kadar yeni bir borçlanmaya gidilmemesi gerekmektedir.