Karar Künyesi
İstanbul ve Gölbaşı Vilayetler Evlerinde pazarlama, satış ve dağıtım kapsamında yapılan sponsorluk ödemelerinin hatalı muhasebeleştirildiği görülmektedir.
Vilayetler Birliği Ana Tüzüğü’nün 5’inci maddesinin (j) bendinde;
“Ekonomik, turistik, kültürel, sportif, eğitim ve sosyal amaçlı tesisler yapmak, yaptırmak, işlettirmek, işletmeler ve şirketler kurmak ve bu konuda da gerektiğinde merkezi idare ile işbirliği yapmak. Kamuya ait kültür varlıklarını korumak amacıyla tarihi eser konumundaki binaların restorasyon çalışmalarına destek olmak. Ayrıca vakıf kurmak ve mevcut vakıflara ortak olmak,” ifadesine yer verilmektedir.
Aynı Tüzüğün 8’inci maddesinin (p) bendinde ise;
“Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tabi ortaklıklar kurmak veya bu ortaklıklardan ayrılmaya karar vermek.” denilmektedir.
14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6102 sayılı Türk
Ticaret Kanunu’nun “Defter tutma ve envanter” başlıklı 64’üncü maddesinin 1’inci bendinde;
“Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.”,
Aynı maddenin 5’inci bendinde;
“...Bu Kanunun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri 213 sayılı Kanun ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmez.” hükümlerine yer verilmektedir.
26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (c) bendinde;
“...
PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ
Bu grup, pazarlama, satış ve dağıtım faaliyetleri ile ilgili gider, yansıtma ve fark hesaplarından oluşur.
760. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri:
Mamülün stoklara verildiği ve hizmetin tamamlandığı andan itibaren bu mal ve hizmetlerin alıcılara teslimine kadar yapılan giderler bu hesaba borç kaydedilir. Dönem sonlarında bu hesap, “761- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı” ile karşılaştırılarak kapatılır.
761. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı:
Önceden saptanmış maliyet yöntemlerinin uygulandığı durumlarda önceden saptanmış pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ile fiili maliyet yönteminin uygulandığı durumlarda
“760- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı”nın borcuna kaydedilen giderler bu hesabın alacağı karşılığı “631- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı”na devredilir.
Dönem sonlarında bu hesap, “760- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı” ile karşılaştırılarak kapatılır.
762. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Fark Hesabı:
Pazarlama giderlerinin fiili tutarları ile önceden saptanmış giderler arasındaki olumlu ya da olumsuz farkların izlendiği hesaptır.
Olumsuz farklar hesabın borcuna olumlu farklar ise alacağına kaydedilir. Dönem sonlarında bu hesap “631- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı”na aktarılarak kapatılır.
GENEL YÖNETİM GİDERLERİ:
Bu grup yönetim fonksiyonu ile ilgili gider, yansıtma ve fark hesaplarından oluşur. 770. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ:
Bir işletmenin yönetim fonksiyonları, işletme politikasının tayini, organizasyon ve kadro kuruluşu, büro hizmetleri, kamu ilişkileri, güvenlik, hukuk işleri, personel işleri, kredi ve tahsilatı da kapsayan muhasebe ve mali işler servislerin giderleri bu hesaba borç kaydedilir. Dönem sonlarında bu hesap, “771- Araştırma ve geliştirme Giderleri Yan-sıtma Hesabı” ile karşılaştırılarak kapatılır.
771. Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı:
Önceden saptanmış maliyet yöntemlerinin uygulandığı durumlarda, önceden saptanmış genel yönetim giderleri,
Fiili maliyet yönteminin uygulandığı durumlarda “770- Genel Yönetim Giderleri Hesabı”nın borcuna kaydedilen giderleri hesabın alacağı karşılığı “632- Genel Yönetim Giderleri Hesabı”na borç kaydedilir. Bu hesap, dönem sonlarında “770- Genel Yönetim Giderleri Hesabı” ile karşılaştırılarak kapatılır.
772. Genel Yönetim Gider Farkları Hesabı:
Fiili genel yönetim giderleri ile önceden saptanmış giderler arasındaki olumlu ya da
olumsuz farklar bu hesaba alınır ve dönem sonlarında “632- Genel Yönetim Giderleri Hesabı”na aktarılarak kapatılır.” denilmektedir.
Tebliğ hükümlerine göre yıl sonunda 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında kayıtlı tutarların 761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı ile 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabına aktarılacağı, 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında kayıtlı tutarların 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı ile 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabına aktarılacağı ifade edilmiştir. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı, mamulün stoklara verildiği ve hizmetin tamamlandığı andan itibaren bu mal ve hizmetlerin alıcılara teslimine kadar yapılan giderlerin takip edildiği hesaptır. Genel Yönetim Giderleri Hesabı ise işletmenin genel yönetim fonksiyonu ile ilgili olarak yapılan ve üretimle ya da satılan mal maliyeti ile doğrudan ilişkisi kurulamayan işletme politikasının tayini, organizasyon ve kadro kuruluşu, büro hizmetleri, kamu ilişkileri, güvenlik, hukuk işleri, personel işleri, kredi ve tahsilatı giderlerinin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.
Yapılan incelemede İstanbul ve Gölbaşı Vilayetler Evlerinde sosyal medya sitelerinde faaliyetlerinin pazarlanması, tanıtımı ve satışı için yapılan toplam 5.711,20 Türk Liralık sponsorluk anlaşmasının 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında takip edilmesi gerekirken 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında takip edildiği görülmüştür. Bu durumda pazarlama, satış ve dağıtım giderlerinin olması gerekenden daha düşük, genel yönetim giderlerinin ise olması gerekenden daha yüksek olarak gelir tablosunda yer almasına neden olmuştur.
Bu itibarla İstanbul ve Gölbaşı Vilayetler Evlerinde hizmetlerin tamamlanması kapsamında yapılan pazarlama, satış ve dağıtım giderlerinin 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Şirketimizin yönetimsel ve pazarlamaya dönük faaliyet giderlerinin ilgili olduğu 770 kodlu Genel Yönetim Gideri veya 760 kodlu Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri hesabında izlenmesi sağlanmaktadır. Raporda yer alan bulgu ve öneriler doğrultusunda söz konusu hesabın kullanılmasına dikkat edilecektir.” denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, yönetimsel ve pazarlamaya dönük faaliyet giderlerinin ilgili olduğu 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı veya 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına kaydedildiği ve raporda yer alan bulgu ve öneri de dikkate alınarak bu konuda daha dikkatli davranılacağı belirtilmiştir.
Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinin sosyal medya sitelerinde faaliyetlerinin pazarlanması, tanıtımı ve satışı için yapılan giderlerin 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı yerine 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında takip edildiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar Kamu idaresi cevabında yönetimsel ve pazarlamaya dönük faaliyetleri 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı veya 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında takip ettiğini ifade etse de 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde yönetimsel ve pazarlama giderlerini bir bütün olarak değil ayrı ayrı değerlendirerek; pazarlamaya dönük giderlerin 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında, yönetimsel giderlerin ise 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında takip edilmesi gerekliliği ortaya konmaktadır.
Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinin faaliyetlerinin pazarlanması, tanıtımı ve satışı için yapılan giderlerin mevzuat hükümleri uyarınca 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında takip edilmemesi 5.711,20 Türk Liralık hataya neden olmaktadır.