İmar Kanunu’na aykırı yapılaşmanın kontrolü ve önlenmesinde Belediyece yapılan uygulamaların yeterli olmadığı tespit edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 21’inci maddesinde: “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.” denilmekte, 32 nci maddesinde de: “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur.

Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshasıda muhtara bırakılır.

Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.

Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” denilmektedir.

Buna göre kanunda belirtilen istisnalar dışında tüm yapıların ruhsatiye alınarak yapılması gerekmektedir. Ruhsatsız olarak yapılan veya ruhsatına uygun olmayan yapıların ruhsata uygun hale getirilmesi veya yıktırılması gerekmektedir. Bu hususlarda asıl görevli olan kuruluş belediyedir.

Gebze Belediyesinde yapılan incelemelerde belediyeye ait binalardan bir kısmının ruhsatı bulunmadığı tespit edilmiştir. İmar Kanunu’nu uygulamakla görevli idarenin öncelikle kendi mülkiyetindeki binalarda bu kanunun gereklerini yerine getirmesi gerekirdi.

Belediyece İmar Kanunu’na aykırı yapılaşmanın önlenmesi amacıyla yapılan çalışmalarda; aykırılık tespiti yapılan yapıların bir kısmının yıkım programına alınmadığı, yıkım programına alınan bir kısım yapıların yıkımı tarihinde Başkanlığın sözlü talimatı gerekçe gösterilerek yıkım ertelenmektedir. Bu şekilde defaatle ertelenen yıkımlar söz konusu olup bu durumun istismara açık olduğu aşikardır.