Antalya Büyükşehir Belediyesince işletme hakkı ANSET’e devredilen Düdenbaşı Park ve Rekreasyon Alanı’nda bulunan Hazine arazisinin herhangi bir hakka dayanmaksızın

ANSET tarafından kullanıldığı, bu kullanım nedeniyle Hazineye ecrimisil ödenmek zorunda kalındığı ve söz konusu arazi üzerinde yer alan taşınmazların Şirket tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine istinaden pazarlık usulüyle üçüncü kişilere kiralandığı görülmüştür.

Düdenbaşı Park ve Rekreasyon Alanı Antalya İli Kepez İlçesi Varsak Mahallesi’nde bulunan 659, 780, 993, 1000, 1423, 3855 ve 3856 no’lu parsellerden oluşmaktadır ve bu alanın

toplam yüz ölçümü 30.252 m2’dir. Söz konusu alanda yer alan 780, 1423, 3855 ve 3856 no’lu parseller Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından; 993 ve 1000 no’lu parseller ise Antalya Orman İşletme Müdürlüğü tarafından Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne kiralanmıştır. Mülkiyeti Hazineye ait olan 659 no’lu parsel için ise herhangi bir kiralama veya tahsis işlemi bulunmamaktadır.

Düdenbaşı Park ve Rekreasyon Alanı’nın işletme hakkı 2006 yılından bu yana ANSET tarafından kullanılmaktadır. Söz konusu alanın işletme hakkı, son olarak, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ıncı maddesine dayanılarak alınan Antalya Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.09.2021 tarihli ve 643 sayılı Kararı’na istinaden 29.11.2021 tarihinde düzenlenen protokol ile 10 yıllığına ANSET’e devredilmiştir.

Yapılan incelemeler neticesinde; park ve rekreasyon alanı içerisinde bulunan 780, 993, 1000, 1423, 3855 ve 3856 no’lu parsellerin Antalya Büyükşehir Belediyesi ile ANSET arasında işletme hakkının devirlerine ilişkin düzenlenen protokoller kapsamında yer aldığı ancak 8.700 m2 yüz ölçümüne sahip 659 no’lu parselin kapsama dahil edilmediği; söz konusu parsele ilişkin olarak 23.10.2005-31.01.2008 tarihleri arasında geçen süre için 15.08.2011 tarihinde Hazine tarafından ANSET’e ecrimisil ihbarnamesi gönderildiği, ANSET’in ise park ve rekreasyon alanının kiracısı olduğunu ileri sürerek konuyu yargıya taşıdığı, yargılama sonrasındaysa ANSET’in söz konusu alanda kiracı değil de fuzuli şagil durumunda olduğu belirtilerek ecrimisilin ANSET tarafından ödenmesine karar verildiği, alınan mahkeme kararı sonrasında, 16.08.2023 tarihinde Şirket tarafından Hazineye gecikme zammı dahil 68.204,72 TL ödemede bulunulduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 659 no’lu parsel üzerinde bulunan restaurant, market, dondurma satış ünitesi, hediyelik eşya satış ünitesi, vitamin büfe, gözleme satış ünitesi, büfe ve fotoğraf standı gibi alanların Şirket tarafından 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesine istinaden pazarlık usulüyle üçüncü kişilere kiraya verildiği görülmüştür.

Şirketin bulguya ilişkin cevabında, Düdenbaşı Park ve Rekreasyon Alanı'nın, Şirkete Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile teslim edildiği, Belediyeye de söz konusu alanın Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Orman İl Müdürlüğü ile yapılan protokoller kapsamında tahsis edildiği, protokole konu alan dışında şirketin bir kullanımı bulunmadığı ifade edilmiştir. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere bulgu konusu alan, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Orman İl Müdürlüğü tarafından tahsis edilen alanlar olmayıp Hazine tarafından Belediye veya ANSET lehine, tahsis veya kiralama işlemi bulunmayan 659 no’lu parseldir. Ayrıca söz konusu alanın ANSET tarafından herhangi bir hakka dayanmaksızın kullanıldığı yargı kararıyla da sabittir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasında; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz mallarının, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9’uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği; ecrimisil talep edilebilmesi için, idarelerin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı ifade edilmiştir. Aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan hükümlerden anlaşılacağı üzere Hazineye ait bir taşınmazın gerçek veya tüzel kişilerce işgali halinde, Hazinenin geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil isteme ve işgal edilen taşınmazı tahliye ettirme hakkının olduğu açıktır. Hal böyle iken, ANSET tarafından tahsis veya kiralama gibi bir hakka dayanmaksızın Hazine arazisinin işgal edilmesi ve bu arazi üzerinde yer alan taşınmazların üçüncü kişilere kiraya verilmesi sonucunda, Hazine tarafından yeni bir ecrimisil ihbarnamesi gönderilmesi, tahliye işlemleri yapılması ve konunun yargıya taşınması gibi Şirketi ek mali külfete sokacak durumların ortaya çıkması muhtemeldir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 11’inci maddesinde ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme olarak tanımlanıştır. Aynı Kanun’nun; 12’nci maddesinde bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir deneceği; 16’ncı maddesinde ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşların da tacir sayılacağı; 18’inci maddesinde ise her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Sonuç olarak; 6102 sayılı Kanun’a göre tacir sayılan ve basiretli iş adamı gibi hareket etme yükümlülüğü bulunan ANSET’in beklenmedik mali ve idari yaptırımlarla karşılaşmaması adına, Düdenbaşı Park ve Rekreasyon Alanı içerisinde bulunan 659 no’lu parsele ilişkin tahsis sorununun çözüme kavuşturulması gerekmektedir.