Büyükşehir Belediyesinin hissedarı olduğu şirketlerin sermaye artırımına ilişkin muhasebe kayıtlarında, ödenmeyen tutarların takibi için 247- Sermaye Taahhütleri Hesabının kullanılmaması suretiyle hatalı işlem tesis edildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 181’inci maddesinde mal ve hizmet üreten kuruluşlara (şirketlere) nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarlarının 241 no’lu hesapta izleneceği belirtilmiştir. Aynı Yönetmelik’in 184 ve 185’inci maddelerine göre sermaye taahhüt tutarlarının 241- Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına borç, 247- Sermaye Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilmesi ve bu taahhütler yerine getirildiğinde ise ilgili tutarların 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına borç, taahhüdün yerine getirilme şekline göre ilgili hesaplara alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, Belediyenin bir şirketine sermaye taahhüdü altına girmesi durumunda, söz konusu taahhüt tutarının tamamı için 241 no’lu hesap borç, 247 no’lu hesaba alacak kaydı yapılmalıdır. Bundan sonra ödenen sermaye tutarlarının; 247 no’lu hesap borçlu ve ödemeye esas ilgili aktif hesap alacak çalışarak ve bunun yanı sıra bütçe gider kaydı da yapılarak sermaye taahhütleri hesabından düşülmesi gerekmektedir. Bu suretle mali tablo okuyucuları, bilançoda 241 no’lu hesaba bakarak, Belediyenin ilgili şirketteki toplam sermaye tutarını görebilecek; 247 no’lu hesaba bakarak ise taahhüt edilen ancak henüz ödenmemiş bulunan sermaye tutarını görebileceklerdir.

Yapılan incelemede; Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından şirketlere sermaye artırımı taahhüdünde bulunulduğunda, 247- Sermaye Taahhütleri Hesabına kayıt yapıldığı ancak taahhüt edilen sermayenin yerine getirilip getirilmediğine bakılmaksızın 247 no’lu hesaptaki kayıt, 320- Bütçe Emanetleri Hesabına alınarak kapatıldığı anlaşılmıştır. Yerine getirilmeyen sermaye taahhüdünün 320- Bütçe Emanetleri hesabında izlenmesi durumunda; daha sonraki yıllarda (taahhüt yerine getirildiğinde; yerine getirilen kısım kadar tutar) da hatalı şekilde bütçe emanetine alınan yılın bütçe gideri olarak yansımasına neden olacaktır.

Sonuç olarak, yerine getirilmeyen sermaye taahhütlerinin 320- Bütçe Emanetleri Hesabı yerine 247- Sermaye Taahhütleri Hesabında izlenmesi, taahhütler yerine getirildikçe 247 no’lu hesaptan çıkışların yapılması ve yine taahhüt ödemeleri gerçekleştikçe, gerçekleşen tutarın bütçe giderleri hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.