Karar Künyesi
Kurum tarafından yürütülen yapım işleri için yüklenici tarafından yaptırılan bütün riskler (all risk) sigorta poliçesinde bazı risk kalemlerine mevzuatta belirtilen orandan daha fazla nispette muafiyet ve koasürans uygulandığı görülmüştür.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İş ve işyerinin sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinde;
“Yapım işlerinde yüklenici; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.” denilmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasında;
“Sigorta poliçesinde; idare işveren sıfatıyla, yüklenici işi gerçekleştiren sıfatıyla yer almalı, alt yüklenicilerin vereceği zararların da teminat kapsamı dahilinde olduğu
belirtilmelidir. Kıymetlerin sigortalanmasında aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak muafiyet ve koasürans uygulamalarına yer verilebilir:
Tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami % 2’dir.
Deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranı azami %20’dir. Bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaz.
Muafiyet ve koasürans kısmına isabet eden hasarların karşılanması yüklenicinin sorumluluğundadır.” hükmü yer almaktadır.
Mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde Ortaya çıkabilecek risklere karşı koruma sağlanması ve işin planlanan sürede bitirilebilmesi amacıyla, yapım işlerinde yüklenici tarafından ihale dokümanında belirtilen şekilde "All Risk" türü sigorta yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. Oluşabilecek deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör gibi risklere karşı uygulanabilecek azami muafiyet oranı % 2, koasürans oranı ise % 20’dir.
Yapılan incelemede, yapım işleri için yükleniciler tarafından yaptırılan bütün riskler (all risk) sigorta poliçelerinde doğal afetler, yangın, hırsızlık, bakım hasarları, üçüncü şahıs mali mesuliyet maddi zarar gibi risklere karşı muafiyet oranı %10, koasürans oranı ise % 40 olarak belirlenmiştir.
Sigorta uygulaması esas itibarıyla yükleniciyi korumak amacıyla getirilmişse de yüklenicinin iradesi dışında ortaya çıkan doğal afetlerin yükleniciyi zor durumda bırakmaması, işi yarım bırakmaması açısından idareyi de koruma amacı gütmektedir.
Sigorta poliçesinde tüm riskler için muafiyet oranlarının % 2, deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için koasürans oranının % 20’den fazla olması yüklenicinin nihai sorumluluğunu ortadan kaldırmamakla birlikte, karşılaşabileceği riski artırmaktadır.
Kurum tarafından bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, yeni başlayan ve devam eden yapım işlerinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi uyarınca bütün riskler sigortası muafiyet ve koasürans oranlarına dikkat edilerek işlem tesis edileceği belirtilmiştir.
Açıklanan nedenlerle yapım işleri için yaptırılan bütün riskler (all risk) sigortalarında oluşabilecek risklere karşı % 2’den fazla muafiyet, %20’den fazla koasürans uygulanmaması gerektiği değerlendirilmektedir.