2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97’nci maddesinde “Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye’ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.” hükmü tesis edilmiş olup söz konusu hüküm ücrete tabi işler için tarife belirleme yetkisini belediye meclisine vermiştir.

Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 14.07.2017 tarih ve 1196 sayılı Meclis Kararında; 14.10.2011 tarihli ve 2320 sayılı Meclis Kararının, kararda belirtilen 30 yıllık işletme süresinin 14.07.2017 tarihinden itibaren kalan süresinde geçerli olacak şekilde İstanbul sınırları dâhilinde bulunan mevcut ve halen yapılmakta olan tüm raylı sistem, füniküler, teleferik hatlarının 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde yer alan “...Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir.” hükmüne istinaden işletmecilik hasılatının %15’inin Büyükşehir Belediyesine ödenmesi şartıyla revize edilmesi oyçokluğu ile kabul edilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; toplu ulaşımın (metro, teleferik, tramvay, füniküler vb.) işlettirilmesi 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesine istinaden Metro İstanbul AŞ’ye devredilmiş olup bu alanlarda yer alan toplu ulaşım dışındaki gelir getirici nitelikteki işlerin devri ise söz konusu olmamaktadır. Büyükşehir Belediyesinin müdürlükleri

arasında yer alan Basın Yayın Müdürlüğünün ücret tarifesi incelendiğinde toplu ulaşımın önemli bir parçası olan metro, teleferik, tramvay, füniküler vb. yerlerde yapılacak çekimlere (video, fotoğraf, fil, dizi vb.) ilişkin herhangi bir ücret tarifesi belirlemesi yapılmadığı, söz konusu alanlarda Metro İstanbul AŞ tarafından ücrete tabi iş niteliğindeki çekimler için çeşitli tahsilatların yapıldığı ve söz konusu iştirak tarafından bu kapsamda tahsilatı yapılan tutarların

%15’inin İdareye aktarıldığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, metro, teleferik, tramvay vb. alanlarda yapılacak çekimlere (video, fotoğraf, fil, dizi vb.) ilişkin gerekli izinleri vermeye ve bu izinler kapsamında ücret tahsilatı yapmaya sadece Belediye Meclisinin belli edeceği tarife üzerinden İdare yetkili olup, Metro İstanbul AŞ’nin bu kapsamda çeşitli tahsilatlar yaparak bu tahsilat tutarları üzerinden belirli bir miktarı (%15) Büyükşehir Belediyesine aktarmasının mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediye Meclisi tarafından hazırlanacak ücret tarifesinde Belediyemiz yetki ve sorumluluğunda bulunan metro, teleferik, tramvay, füniküler vb. yerlerde yapılacak ücrete tâbi iş niteliğindeki çekimlerin izin ve ücretlerine yer verilmesi için çalışma yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresince söz konusu hususa ilişkin Belediye Meclisince hazırlanacak ücret tarifesinde gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiş olup bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.