Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünün işçi statüsünde istihdam edilen personeline ödeyeceği kıdem tazminatları karşılıklarının gerektiği gibi ayrılarak muhasebeleştirilmediği ve bu nedenle de Bilançonun İşletmenin bu yükümlülüğüne ilişkin doğru bilgi sunmadığı görülmüştür.

İşçi statüsünde çalışan personele ödenecek kıdem tazminatına ilişkin düzenleme, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde yer almaktadır. Anılan madde hükmü uyarınca; kamu idaresi, bünyesinde bir yıldan uzun süreli çalışan işçiler ile iş ilişkisinin maddede sayılan hallerden herhangi biri nedeniyle sona ermesi durumunda kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür. Mezkûr Kanun’un diğer maddelerinin mülga olması sonrasında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112’nci maddesinde ise kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler, alt işverene bağlı olarak kamu kurumlarında sürekli çalışan personeli de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Dolayısıyla İşletme, anılan mevzuat hükümlerinde öngörülen şartların oluşması halinde kıdem tazminatı ödemekle yükümlü kılınmıştır.

Kamu idaresinin bu tazminata ilişkin muhtemel yükümlülüklerini, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 29’uncu maddesinde temel ilke ve kavramlardan biri olarak belirlenen ihtiyatlılık gereği muhasebeleştirilerek raporlaması gerekmektedir. Nitekim Yönetmelik’in 311, 312, 354 ve 355’inci maddelerinde de işletmece hesaplanan kıdem tazminatı karşılılıklarının, muhtemel ödeme süresi dikkate alınarak 372 veya 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında izlenmesi gerektiği açıkça ifade edilmiştir. Bu madde hükümleri uyarınca faaliyet yılı için hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı ve 630 Giderler Hesabı kullanılarak muhasebeleştirilmesi, izleyen yılda ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarlarının ise 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesabına aktarılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede işçi statüsündeki 1.192 personelin kıdem tazminatı tutarının 149.389.305,05 TL ve 2022 yılında emekli olması düşünülen 12 personelin kıdem tazminatı tutarının 2.132.764,27 TL olduğu tespit edilmiştir. Ancak İşletmenin bilançosunda 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında herhangi bir bakiye bulunmadığı, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında ise 35.908.142,54 TL olduğu görülmüştür.

Kamu idaresi her ne kadar 2022 yılı içerisinde söz konusu muhasebe kayıtlarının düzeltildiğini bildirmişse de 2021 yılı itibarıyla gerekli kayıt ve işlemlerin yapılmaması Döner Sermaye İşletmesinin 2021 yıl sonu mali tablolarında 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 2.132.764,27 TL; 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının 111.348.398,24 TL ve 630 Giderler Hesabının 113.481.162,51 TL eksik bilgi sunmasına neden olmuştur.

Mali tabloların İşletmenin bahse konu olan muhtemel yükümlülüklerine ilişkin doğru bilgi sunmasını teminen kıdem tazminatı karşılıklarının muhasebeleştirilerek raporlanması gerektiği değerlendirilmektedir.