İdare ile Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (BEM-BİR-SEN) arasında akdedilen 01.04.2019 yürürlük tarihli Sosyal Denge Sözleşmesinde “Hafta Sonu ve Tatil Günleri Çalışması” konusunda düzenleme yapılmıştır.

375 sayılı KHK’nin Ek 15’inci maddesinde; belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenebilecek aylık tutarın 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçemeyeceği ve anılan Kanun’da öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenebileceği hüküm altına alınmıştır.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32’nci maddesinde; “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilci ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda belirtilen yasal düzenlemelerden anlaşılacağı üzere; imzalanacak sosyal denge sözleşmesinde belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge

tazminat tutarını kanuni sınırlar içinde tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bu nedenle sosyal dente tazminatı sözleşmesini, toplu sözleşme gibi değerlendirmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında hükümler koymak mümkün değildir. Nitekim 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde mahalli idarelerle imzalanan sözleşmenin Kanun’un uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılamayacağı açıkça belirtilmiştir.

İdare ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesi incelendiğinde; Sözleşmenin 12’nci maddesinde, mevzuatına aykırı olarak, “Hafta Sonu ve Tatil Günleri Çalışması”na ilişkin “yürürlükteki ilgili yasalara uygun olmak kaydıyla; zaruri hallerde, tüm memurlar hafta sonu ve tatil günlerinde veya bitirilmesi gereken iş olması halinde mesai sonrası, işverenin çağrısı üzerine göreve gelmek zorundadırlar” hükmünün yer aldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; söz konusu sözleşmenin 2021 yılı sonuna kadar devam etmesi nedeniyle ilerleyen dönemlerde hazırlanacak sözleşmeler için gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç itibariyle, İdare ile yetkili sendika temsilcisi arasında imzalanan Sosyal Denge Sözleşmesinde yer alan yukarıdaki düzenleme söz konusu mevzuata aykırıdır. Sosyal denge sözleşmelerinde, mevzuatında yer almayan hususların düzenlenmemesi gerekmektedir.