Denizli ili mülki sınırları içerisinde yer alıp tapuda mesken olarak gözüktüğü halde fiilen işyeri olarak ticari faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla kullanılan yerlerin su aboneliklerinin Ticari olması gerekirken mesken olarak aboneliklerinin açıldığı ve faturalandırıldığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Vergi Değerini Tadil Eden Sebepler” başlıklı 33/3’üncü maddesinde, bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline dönüştürülmesi vergi değerini tadil eden sebeplerden birisi olarak belirtilmiştir. 6 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’nin “Vergi değerini tadil eden sebepler” başlıklı 12’nci maddesinin (c) bendinde, bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline kalbedilmesi durumunun binanın vergi değerinin değiştireceği ve bu durumun 23’üncü madde gereğince bir beyanname ile ilgili vergi dairesine bildirilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Bu hükmün uygulanmasında değişiklik sebebi, yalnız kullanış tarzı tamamen veya kısmen değiştirilen bina veya daire için geçerli olacak, böyle bir değişiklik göstermeyen aynı apartmanın diğer daire vergi değerleri genel (veya mevziî) beyan yapılıncaya kadar aynen kalacaktır. Nitekim 1319 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesine göre, vergi değerini tadil eden nedenlerin bulunması halinde (geçici ve daimi muafiyetten faydalanılması hali dâhil) emlak vergisi bildiriminin verilmesi zorunludur.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 156’ncı maddesinde, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerler “işyeri” olarak tanımlanmıştır. Bu madde hükmüne göre, mükelleflerin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetlerini sürdürdükleri yerlerin işyeri özelliğini taşıyabilmesi için bu yerlerin faaliyetin icrasına tahsis edilmesi veya faaliyetin icra edildiği yer olma özelliği taşıması gerekmektedir.

Bu itibarla, konutun ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının işyeri haline dönüştürülmesi halinde vergi değerini tadil eden sebep söz konusu olacak ve nitelik itibarıyla işyeri kapsamında değerlendirilerek yeni duruma (işyeri) göre vergilendirilmesi gerekecektir.

Diğer taraftan DESKİ Tarifeler Yönetmeliği’ne göre su aboneleri, abone tiplerine göre çeşitli ayrımlara tabi tutulmaktadır. Söz konusu Yönetmelik’in “Abone türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde; “Mesken abonesi”; barınma gayesi ile oturulan yerlerde, içme ve kullanma amacıyla su tüketen ve kirleten, “İşyeri abonesi”; gelir sağlamak gayesi ile sürekli veya geçici olarak her çeşit meslek ve sanatın icra edildiği yerler ile sanayi kuruluşları ve ticari hizmet üreten yerlerde su tüketen ve atıksu üreten aboneler şeklinde tanımlanmıştır.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, finansal danışmanlık, hukuk danışmanlığı ve temsil hizmetleri, hukuki arabuluculuk ve temsil hizmetleri, mali müşavirlik, mimarlık, mühendislik ve 1319 sayılı Kanun’a göre açılan muayenehaneler gibi yerlerin işyeri olarak kullanıldığı, bu bağlamda bu yerlere ilişkin su aboneliklerinin işyeri üzerinden yapılması gerektiği açıktır.

Ancak yapılan incelemelerde, Denizli ili mülki sınırları içerisinde çok sayıda aktif mükellefin kayıtlı abone adreslerinde fiilen işyeri ya da ticarethane olarak faaliyet gösteriliyor olunmasına karşın, bu adreslerde kayıtlı su aboneliklerinin mesken olarak yapıldığı ve su faturalarının mesken tarifesi üzerinden düzenlendiği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından iletilen cevapta, bulguda konu edilen abonelik türlerinin mevzuata uygun şekilde düzeltilmesi, kullanım şekilleri ticari olanların kontrollerine başlanılması ve bulguda bahsi geçen hususların düzeltilmesi için gerekli çalışmaların Abone İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından başlatıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, Kurum tarafından söz konusu yerlerin detaylı saha araştırma, inceleme ve tespitlerinin yapılarak su aboneliklerinin mevzuata uygun bir biçimde yeniden düzenlenmesi ve buna göre faturalandırılması, abonelikleri düzeltilecek kişi ya da kuruluşlardan alınan teminat bedellerine yönelik farkların ilgililerinden alınması, ayrıca mevcut bilgi ve veriler çerçevesinde geriye dönük düzeltme kayıtlarının tamamlanması gerekmektedir.