Çaldıran Belediyesinde yapılan incelemede; satışa konu olmayan, kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapıldığı, görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesinin 3-g bendi hükmü uyarınca, belediyeler ile bunlar tarafından kurulan veyahut işletilen müesseseler yalnızca ticari, sınai, zirai veya mesleki nitelik taşıyan teslim ve hizmetleri çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadırlar.

“191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı”nın belediyeler tarafından hangi koşullar altında ve nasıl kullanılacağı 27.05.2016 tarihli ve mükerrer 29724 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan “Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği” nin 153 ve 154' üncü maddelerinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Söz konusu hükümler uyarınca, belediyeler ancak bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri ve kanunen katma değer vergisi tahsiliyle de yükümlü bulundukları (fen araçlarının kiralanması, düğün salonu kiralanması, mezarlık yapımı, beton elemanları teslimi, fırın işletmeciliği, içme suyu teslimi ve yolcu taşıma faaliyetleri gibi) teslim ve hizmetlerin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetler için ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yapabilirler. Bunun dışında, belediyelerin, sonradan herhangi bir satışa konu etmeyecekleri; yalnızca kamu hizmeti üretiminde kendilerinin nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın aldıkları mal veya hizmetler için ödedikleri katma değer vergisini indirme imkanları bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda ödenen katma değer vergisi tutarı maliyet unsuru olarak değerlendirilecek ve ilgili stok, varlık veya gider hesabında gösterilecektir.

Çaldıran Belediyesi 2018 yılı iş ve işlemlerine ait muhasebe defter ve kayıtlarının incelenmesinde, belediyenin bir bedel karşılığı satmak üzere ürettiği herhangi bir mal ya da hizmetin üretim girdisi niteliğinde olmayan (temsil ve ağırlama giderleri, taşıt bakım ve onarım giderleri, büro malzemesi alımları, yakacak alımları vb.) satın alma işlemlerinde ödediği Katma Değer Vergisi tutarlarının mal ya da hizmet maliyetine eklenmek yerine,

mevzuata aykırı olarak, 191 hesap numaralı “İndirilecek Katma Değer Vergisi” hesabına borç kaydedildiği ve indirim konusu yapıldığı tespit edilmiştir.

Bu şekilde, belediyelerce satışa konu edilmeyip, kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmetlerin katma değer vergisi tutarlarının işlem maliyetine eklenmeyip “191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı”na kaydedilmesi; mal ve hizmet maliyet tutarının, indirilen katma değer vergisi tutarı kadar eksik, 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının ise aynı tutar kadar fazla görünmesine yol açmaktadır.

Sonuç olarak, satışa konu olmayan, kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanılmak veya tüketilmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmamasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı ile ilgili olarak Raporda ifade edilen esaslar doğrultusunda işlem tesis edileceğini, ifade etmiştir.

Sonuç olarak Belediyece satışa konu edilmeyip, kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmetlerin katma değer vergisi tutarlarının işlem maliyetine eklenmeyip “191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı”na kaydedilmesi; mal ve hizmet maliyet tutarının, indirilen katma değer vergisi tutarı kadar eksik, 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının ise aynı tutar kadar fazla görünmesine yol açmaktadır. Bu şekilde kayıt yapılması ile muhasebe kayıtları sağlıklı verileri içermemektedir.

İdare tarafından bulguya iştirak edilerek bulguda ifade edilen esaslar doğrultusunda işlem tesis edileceği belirtilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.