Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından, Hazine tarafından fona aktarılması için gönderilen %10 payın 775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluşturulması gereken fon hesabına aktarıldığı, ancak burada biriken paraların zaman zaman belediyenin cari hesabına aktarılarak amacı dışında kullanıldığı tespit edilmiştir.

4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un “Taksitle ödeme, satış bedelinden pay verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5’inci maddesinde; “… Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla

% 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir. ...Bu paylar tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılır. …” Denilmektedir.

2015-2019 dönemleri dikkate alınarak yapılan incelemede, 4706 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi kapsamında yapılan satışlardan Belediyeye, Defterdarlık, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İlçe Mal Müdürlüğü tarafından taşınmaz satışından elde edilen payların gönderildiği muhasebe kayıtlarının tetkikinden anlaşılmıştır. Buna göre bu 5 yıllık dönemde Aliağa belediyesi tarafından bankada açılan fon hesabına gönderilen paylar ve bu hesaptan yapılan çıkışlar aşağıdaki gibidir.

2015 2016 2017 2018 2019

Gönderilen paylar : 315.415,98 247.383,24 403.762,26 134.590,78 23.428,54

Cari hesaba aktarılanlar: 306.398,64 243.233,58 435.826,30 117.255,27 00,00 Son 5 yıllık dönemde az miktarda da olsa Mal müdürlüğü tarafından fon payı olarak

tahakkuk ettirilen tutarların fon hesabına gönderilmeyip gerek %30’luk, gerekse %10’luk payların tamamının cari hesaba gönderildiği anlaşılmıştır.

775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun “Fonların teşkili ve kullanılması” başlıklı 12’nci maddesinde; belirtilen kaynaklardan sağlanacak gelirlerin, Türkiye Emlak Kredi Bankasında, ilgili belediyeler adına açılacak özel hesaplarda toplanacağı, 13’üncü maddesinde ise bu fonlarda toplanan paraların nerelerde kullanılması gerektiği açıklanmıştır.

775 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde; “Buna göre 12’nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartıyla:

1. Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu yapılmasında,

2. Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

3. Kendi bütçe imkânlarıyla karşılanamayan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken tespit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır. “Denilmektedir.

Yukarıda mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ilgili fonda biriken paralar 775 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde açıklanan yerlerde kullanılabilecek, bunun dışındaki yerlerde kullanılamayacaktır.

Belli bir fona tahsis niteliğinde olan bu gelirlerin 775 sayılı Kanun’un 13'üncü maddesinde belirtilen yerlere harcanması gerekirken normal bir gelir gibi cari hesaba aktarılarak amacı dışında harcandığı değerlendirilmiştir.

4706 ve 775 sayılı Kanun’da belirtilen payların mevzuatında belirtilen yerlere

harcanması, fonun tahsis amacının dışına çıkılarak belediyenin cari giderlerinde kullanılmaması için gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekmektedir.