Belediyede taşınırların etkili, ekonomik ve verimli kullanımını sağlayacak yönetim sistemlerinin kurulamadığı ve taşınır işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yürütülemediği, bu nedenle de taşınırların takibinin zorlaştığı ve sorumluluk mekanizmalarının zayıflatıldığı görülmüştür.

Kamu kaynakları arasında sayılan taşınırların, gerek hesap verme sorumluluğu kapsamında gerekse de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 48’inci maddesinde yer alan düzenlemeler uyarınca hukuka uygunluk ve etkililik, ekonomiklik, verimlilik ilkeleri çerçevesinde yönetilmesi ve muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Taşınır işlemlerinin tabi olduğu hükümler ise anılan Kanun’un 44’üncü maddesine istinaden yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği’nde ayrıntılı olarak yer almaktadır.

Medeni Kanun hükümleri uyarınca zilyetliğin mülkiyete karine olduğu taşınırlar, tasarruf eden harcama biriminin hesaplarında bulunur ve bunların yönetimine ilişkin süreçler harcama yetkilisi tarafından kurularak yönetilir. Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde ise harcama yetkililerinin bu sorumluluğu, kayıt ve kontrol yetkilileri aracılığıyla yerine getireceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla işlemlerin sağlıklı yürütülebilmesi için sorumluluğu paylaşan her üç yetkilinin de yetki ve sorumlulukları konusunda yeterli

hassasiyeti göstermesi gerekmektedir. Ancak yapılan incelemelerde, taşınır işlemlerinde doğrudan yetkili ve sorumlu olan personelin koordineli olarak süreci yönetemediği değerlendirilmiştir. Nitekim harcama yetkilileri tarafından biriminde görevli olan taşınır kayıt ile kontrol yetkililiği görevlerini yerine getiren personelin bile bilinmediği durumlarla karşılaşılmıştır. Ayrıca yapılan görüşmelerde, kayıt veya kontrol yetkilisi olarak görevlendirilen kişilerin taşınır işlemlerini asıl işlerinin yanı sıra tali bir iş olarak gördükleri ve mevzuata yeterince vakıf olmadıkları anlaşılmıştır.

Her bir harcama biriminin faaliyetlerinde kullandıkları kaynakların raporlanmasını teminen tüm taşınırların ilgili birimin hesaplarında gösterilmesi gerekmektedir. Bu husus ayrıca taşınırlara ilişkin yetki-sorumluluk dengesinin sağlıklı kurulması açısından da önemlidir. Buna karşın farklı harcama birimlerinin kullanımına verilen tüm bilgisayarların Bilgi İşlem Müdürlüğü kayıtlarında yer aldığı ve bu şekilde muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Yönetmelik’in 33’üncü maddesi uyarınca, taşınır kayıt yetkililerinin sorumluluğunun zaman içerisinde takibinin yapılmasını teminen, çeşitli sebeplerle görev değişikliğinin olması halinde devrin, Ambar Devir ve Teslim Tutanağı düzenlenerek yapılması gerekmektedir. Ancak bazı harcama birimlerinde yıl içerisinde kayıt yetkililerinin değişmesine rağmen devrin söz konusu tutanak düzenlenmeksizin gerçekleştirildiği görülmüştür.

Personelin kullanımına verilen taşınırlara ilişkin sorumluluk ise Yönetmelik’te öngörülen taşınır teslim belgesi, dayanıklı taşınırlar listesi gibi belgeler üzerinden takip edilebileceğinden bu belgelerin mevzuatta belirlenen şekilde düzenlenmesi önem arz etmektedir. Taşınır teslim belgesi, münhasıran bir kişinin kullanımına verilen taşınırlarda ilgili personelin sorumluluğunu ortaya koyan bir belge niteliğinde iken dayanıklı taşınırlar listesi, ortak kullanıma verilen taşınırlara ilişkin bilgi sunmakta olup tüm sorumluluğun imzalayan kişiye yüklenmesine sebep olacak nitelikte değildir. Dolayısıyla iki belgenin sorumluluk açısından muhatabı ve kapsamı farklılık arz etmektedir. Ancak bu ayrımın Belediye tarafından yeterince gözetilmediği, ortak kullanıma verilen taşınırlar için de taşınır teslim belgesinin düzenlendiği görülmüştür.

Harcama birimlerinin ve ilgili personelin taşınırların sağlıklı bir şekilde korunmasını sağlaması gerekmektedir. Bu anlamda kullanıma verilmeyen taşınırların, güvenli bir ambarda uygun koşullarda muhafaza edilmesi ve ambarın sadece resmi olarak görevlendirilen kişilerin kontrolünde olması önem arz etmektedir. Ancak Belediyede fiziki koşulların yetersiz olduğu gerekçesiyle birimlere ambar tahsis edilmediği, İşletme Müdürlüğünün bünyesindeki bir adet

ambarın ise diğer birimlerce ortak kullanıldığı ve taşınır giriş çıkış işlemlerinin resmi olarak görevlendirilmeyen bir kişi tarafından yapıldığı görülmüştür.

Bunun yanı sıra taşınırların belirli aralıklarla kontrol edilmesi amacıyla Yönetmelik’in 32’nci maddesinde öngörülen yılsonu sayımlarının da fiili olarak yapılmadığı görülmüştür. Bu durum, kayıtların fiili durumu doğru ve tam olarak yansıtmasını sağlayacak kontrollerin yeterince yapılmaması anlamına geldiğinden taşınır mal yönetim hesabının güvenilir bilgi sunması noktasında da zafiyet oluşturmaktadır. Nitekim ambarda yapılan incelemelerde de taşınır mevcudu ile kayıtların birbiriyle tutarlı olmadığı görülmüştür. Taşınır mevcudu ile kayıtlar arasındaki uyumsuzluğu giderecek sayımların sağlıklı bir şekilde yapılması, kayıtların güvenirliğine katkı sunacaktır.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 30’uncu maddesi hükmü uyarınca, kullanım suretiyle çıkışı yapılan ilk madde ve malzemelere ilişkin düzenlenen taşınır işlem fişleri, her bir işlem bazında değil üç ayı geçmemek üzere üst yönetici tarafından belirlenen süreler içerisinde topluca muhasebe birimine gönderilecek ve bahse konu olan taşınırlar bu suretle kayıtlardan düşürülecektir. Dolayısıyla kullanıma verilen ilk madde ve malzemelerin üç ayı geçmeyen süre zarfında muhasebe kayıtlarından çıkarılması gerekmektedir. Ancak Eyüpsultan Belediyesinde kullanılan ilk madde ve malzemelerin mevzuatta öngörülen sürelerde değil de yılsonunda kayıtlardan topluca çıkarıldığı görülmüştür.

Sonuç olarak taşınırların hukuka uygunluk ve etkililik, ekonomiklik, verimlilik ilkelerine uygun olarak edinilmesini, muhafazasını ve yönetilmesini sağlayacak bir sistemin kurulmasının, ambarların fiziki şartlarının iyileştirilmesinin ve görevli personele bu konuda eğitim desteği verilmesinin önem arz ettiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 30'uncu madde hükmü gereğince taşınır çıkış işlemleri takibi yapılacaktır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, taşınır çıkış işlemlerinin takibinin mevzuata uygun olarak yapılacağı ifade edilmişse de bulguda eleştiri konusu edilen diğer hususlara ilişkin herhangi bir gerekçe gösterilmediğinden taşınır mal yönetimine ilişkin değerlendirmemiz devam etmektedir. Bununla beraber hem taşınır çıkışlarının hem de bulguda ifade edilen diğer aykırılıkların mevzuata uygun hale getirilmesine yönelik işlem ve eylemler, izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.