Karar Künyesi
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin
(d) bendinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin harcamaların yıllık toplamının, 2022 yılı bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerinin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşıldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde; “Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin
%10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde, yaklaşık maliyeti 728.072,00 TL’ye kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarının ilan yapılmaksızın pazarlık usulü ile yapılabileceği ifade edilmektedir.
Anılan Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin 218.395,00 TL’yi, diğer idarelerin 72.752,00 TL’yi aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarının ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.
Buna göre Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar gerek 21’inci maddenin (f) bendi gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddenin (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşamayacaklardır.
31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin (ı) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ”in “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında; Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendine göre, Kanun kapsamında yer alan ve bütçe sahibi olan kamu idarelerinin; Kanun’un gerek 21’inci maddesinin (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu Kurulun uygun
görüşü olmadan aşamayacağı, bu oran aşılarak Kuruma yapılan başvuruların reddedileceği,
Üçüncü fıkrasında ise Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından, yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarının dikkate alınacağı; mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranının hesaplanacağı,
ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede, İdare tarafından 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapılan mal ve hizmet alımlarında aşağıdaki tabloda görüleceği üzere bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unun Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşıldığı tespit edilmiştir.
Tablo 11: Mal ve Hizmet Alımları İçin Harcanan Tutarlar ve Bütçe Ödeneklerine Oranı
Harcama Kalemleri | 2022 Yılı Toplam Ödenek Tutarı (A) (TL) | Toplam Ödeneğin % 10'u (Sınır) (B=A*%10) (TL) | 21/f Kapsamında Yapılan Harcama Tutarı (C) (TL) | 22/d Kapsamında Yapılan Harcama Tutarı (D) (TL) | Sınırı Aşan Tutar (E=(C+D)-B) (TL) | 21/f ve 22/d Kapsamında Yapılan Toplam Harcama Tutarı/Toplam Ödenek Tutarı ((C+D)/A) |
Mal alımı | 81.186.328,00 | 8.118.632,80 | 14.282.989,47 | 18.298.602,86 | 24.462.959,53 | %40 |
Hizmet alımı | 160.269.500,00 | 16.026.950,00 | 7.150.987,04 | 16.861.319,51 | 7.985.356,55 | %15 |
Toplam | 241.455.828,00 | 24.145.582,80 | 21.433.976,51 | 35.159.922,37 | 32.448.316,08 | %23 |
Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından; yapılacak mal ve hizmet alımlarında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 5'inci maddesindeki temel ilkelerine, 22'nci maddede düzenlenen doğrudan temin ile ilgili hükümlere, 62'nci maddede düzenlenen kurallara ve ikincil düzenlemelere uyulması hususunda gerekli önlemlerin alınarak, parasal limit dahilinde yapılan mal ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan %10'luk üst sınırının aşılmayacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesi birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesi birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapılan mal ve hizmet alımlarında, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan İdarenin yılı bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unun aşılmaması gerekmektedir.