İlçe belediyelerinin tahsil ettiği otopark bedellerinin, Malatya Büyükşehir Belediyesine aktarılmadığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinde;

“İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu fıkrada belirtilen amaç dışında kullanılamaz.” hükmü yer almaktadır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 37 ve 44’üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 22.02.2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliği’nin “Genel Esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (f) bendinde;

“(…) 3) Otopark ihtiyacı, (1) ve (2) numaralı alt bentlere göre karşılanamayan parsellerde, tevhit yolu ile de çözüm sağlanamaması halinde, ilgili idarelerce, 12 nci maddede yer alan esaslar dâhilinde bedel alınmak suretiyle otopark yeri tahsis edilerek karşılanır.” denilmektedir.

Mezkûr Yönetmelik’in “Otopark bedelinin tespit, tahakkuk ve tahsili” başlıklı 12’nci maddesinde ise;

“(1) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca alınacak otopark bedelinin tespiti, tahakkuku ve tahsilinde bu maddede belirtilen esaslara uyulur. (…)

1. Otopark bedelleri kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılır. Bu hesapta toplanan meblağa yasaların öngördüğü faiz oranı uygulanır.

2. 5216 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, büyükşehir belediyesince ilçe belediyeleri adına otopark hesabı açtırılır.

3. İlçe belediyeleri hesabında toplanan otopark meblağı, büyükşehir belediyelerince o ilçe sınırları içerisinde yapılacak veya yaptırılacak bölge veya genel otoparkları için kullanılır.(…)

(9) Otopark bedeli tahsil edilmeden yapı ruhsatı düzenlenmez.” ifadeleri yer almaktadır.

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca yapı ruhsatının düzenlenmesi aşamasında ilçe belediyeleri tarafından hesap edilen otopark bedellerinin; Malatya Büyükşehir Belediyesince ilçe belediyeleri adına açılmış bulunan vadeli hesaba aktarılması suretiyle tahsil edileceği ve bu

hesaplarda toplanan meblağın, ilgili ilçe sınırlarında yapılacak olan otoparklar için kullanılacağı değerlendirilmektedir.

Yapılan incelemede ise Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından her ilçe adına vadeli bir hesap açılmadığı, ilçe belediyeleri tarafından da otopark bedellerinin gönderilmediği tespit edilmiştir.

Öte yandan 5216 sayılı Kanun’un “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasında; “Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe (…)(1) belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve doğalgaz bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun talebi üzerine söz konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır. (Değişik ikinci cümle: 21/4/2005-5335/28 md.) Gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın tazmininden, ilgili ilçe (…) (2) belediye başkanı ve sayman şahsen sorumludur” hükmü yer almakta olup anılan otopark bedellerinin, ilçe belediyeleri tarafından gönderilmemesi halinin birtakım yaptırımlara tabi tutulduğu açıktır.

Bu itibarla otopark bedellerinin, her ilçe adına açılacak ayrı vadeli hesaplara aktarımının sağlanması, bunun tesis edilememesi durumunda ilçe belediyelerinin genel bütçe vergi gelirleri paylarından kesinti yapılması müeyyidesinin uygulanması gerekmektedir. Bu hususun, mevzuatın amacı olan otopark bedellerinin tek bir merkezden nemalandırılması ve otopark yatırımlarının finanse edilmesi açısından önem arz ettiği değerlendirilmektedir.