İdarenin sözleşme süresi bir yıldan fazla olan bazı yapım işlerinde, idari şartname ve sözleşme tasarılarında yer alması gereken yılı ödeneklerinin belirtilmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ve ön yeterlik dokümanın içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddenin ikinci fıkrasının (s) bendinde idari şartnamede, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde ise sözleşmelerde “ödeme yeri ve şartlarının” belirtilmesinin zorunlu olduğu belirtilmektedir.

Ayrıca 4735 sayılı Kanun’un “Tip sözleşmeler” başlıklı 5’nci maddesinde, idarelerce yapılacak sözleşmelerin Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenleneceği hüküm altına alınmıştır. Kamu İhale Kurumu tarafından yayımlanan yapım işlerine ait Tip Sözleşmenin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 11’nci maddesinde ödenek tespiti ile ilgili düzenlemelere yer verilmiş olup idarelerin de yılı ödenek dilimlerini sözleşmelerin bu maddesinde düzenlemeleri gerekmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre ihale edilen işlerde “ödeme şartları” sözleşmenin esaslı unsurlarından olup ihale öncesi aşamada belirlenmesi gerekmektedir. Ödeme şartlarının ihale öncesi belirlenmesi yasal zorunluluk olduğu gibi isteklilerin teklif fiyatını da belirleyen unsurlardan biridir. İdarelerin bütçe ve ödeme şartları, isteklilerin finansman yapısını etkilemek suretiyle verdikleri teklifleri etkilemektedir.

Yüklenici, sözleşme imzalandıktan sonra iş kalemlerinin, aylık imalatın, ihzaratın ve yıllık ödenekler ile bunların aylara dağılımını gösteren ayrıntılı bir iş programını hazırlamak idarenin onayına sunmak ve sözleşmede belirtilen ödenekleri iş programına uygun şekilde imalat ve/veya ihzarat olarak sarf etmek zorundadır. Bunun için özellikle yıllara sari işlerde toplam ödeneğin yıllara dağılımının büyük bir önemi vardır. İş programı sözleşme bedeli esas alınarak belirlenen ödeneğe göre düzenlendiği için yıllara göre belirlenen ödenek, işin yapım aşaması ve süresini belirlediği gibi ödenecek fiyat farkını da belirlemektedir.

İdarenin sözleşme süresi bir yıldan fazla olan yapım işlerinin incelenmesinde, bazı işlerin idari şartname ve sözleşme tasarılarında yılı ödeneklerinin belirtilmediği tespit edilmiştir.

Yapım işlerinde idarenin yükümlülüğü arasında yer alan ödeme şartları, sözleşmenin esaslı şartlarındandır. İşin sözleşme tutarı, iş programı ve buna uygun olarak yapılacak imalatın yapım aşaması ve ödenecek fiyat farkının doğru hesaplanabilmesi için özellikle yıllara sari işlerde idari şartname ve sözleşme tasarısı ve bunlar esas alınarak düzenlenen sözleşmelerde yılı ödeneğinin belirtilmesi gerekmektedir.