Karar Künyesi
Bilimsel Araştırma Projeleri için aktarılan kaynağın, mevzuata uygun bir proje olmaksızın tıbbi cihaz alımları için kullanıldığı tespit edilmiştir.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmeliğin 3’üncü
madddesinde, Bilimsel araştırma projesi “Tamamlandığında sonuçları ile alanında bilime katkı yapması, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlaması beklenen bilimsel içerikli, yükseköğretim kurumu içi ve/veya dışı, ulusal ve/veya uluslararası kurum ya da kuruluşların katılımlarıyla da yapılabilecek projeler ile bilim insanı yetiştirme ve araştırma altyapısı kurma ve geliştirme projeleri” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde “Bilimsel araştırma projelerinin bilime, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal, sanatsal, kültürel gelişimine ve kalkınmasına katkı sağlaması esastır.”
11’inci maddesinde;
“Bilimsel araştırma projelerinin finansmanında kullanılmak üzere aşağıda belirtilen gelirler, yükseköğretim kurumları bütçelerinde bilimsel ve teknolojik araştırma hizmetleri için tefrik edilen bilimsel araştırma projelerine ilişkin ödenekler, bütçelendiği tertiplerden tahakkuka bağlanarak özel hesaba aktarılmak suretiyle kullanılır:
Yükseköğretim kurumunun döner sermaye gelirlerinden 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinde belirtilen oranda aktarılacak tutarlar.
Yürütülen proje ile ilgili olarak ortaya çıkan ve ticarileşmesi döner sermaye işletmesi tarafından gerçekleştirilen çıktılara ilişkin elde edilen gelirler.
Bilimsel araştırma projeleri için yapılacak bağış ve yardımlar.
ç) Yükseköğretim kurumunun izni ile yükseköğretim kurumunun yurtiçindeki veya yurtdışındaki kuruluşlarla yapacağı ortak araştırmalar için ilgili kuruluşlar tarafından ödenecek tutarlar.
Diğer gelirler.” denilmektedir.
Bu hükümlere göre Bilimsel Araştırma Projeleri için başka kişi ve kuruluşlar ile Döner Sermaye İşletmesinden aktarılan tutarlar, bütçelendikleri tertiplerden özel hesaba aktarılarak sadece bilimsel araştırma projelerinin finansmanı için kullanılacaktır.
Adı geçen Yönetmelik’in “Ödeneklerin kullanımı” başlıklı 13'üncü maddesine göre özel hesapta izlenen bilimsel araştırma ödenekleri sadece aşağıda belirtilen giderler için kullanılabilir: “…Özel hesapta izlenen tutarlar (öz gelir ve hazine yardımı), proje süresi ile sınırlı olmak üzere bilimsel araştırma projeleri için gerekli olan sözleşmeli olarak
çalıştırılacakların harcamaları, yolluk ve hizmet alımları tüketim malları ve malzeme alımları, demirbaş alımları, makine ve teçhizat alımları ile bilimsel araştırma projeleri için gerekli diğer giderleri karşılamak üzere kullanılır…”
Buna göre; özel bir banka hesabında tutulan ödenekler, sadece bilimsel araştırma projeleri için gerekli olan giderler (personel giderleri, mal, malzeme ve demirbaş alımı gibi) için kullanılabilecektir. Ancak, Üniversitede gerçekleştirilen bir kısım projelere bakıldığında tamamen tıbbi cihazların alımı işi olup mevzuatta düzenlenen hususları karşılamamaktadır. Söz konusu projelerin bütçeleri de tamamen ilgili tıbbi cihazın alınması kapsamındaki giderlerden oluşmaktadır.
Elbetteki üniversiteler, bilimsel araştırma projeleri kapsamında ihtiyaç duyulan makine ve teçhizatı almak durumundadır. Ancak ilgili mevzuatındaki düzenlemelere uygun olarak hazırlanmış bilimsel bir proje olmaksızın, tamamen bir cihazın alınması niteliğinde olan bir harcamanın bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün görünmemektedir.
Kurum tarafından sıklıkla başvurulan söz konusu uygulama, yöntem bilimsel araştırma projelerinin esas varlık nedeni olan bilime ve ülke ekonomisine katkı sağlama amacının gerçekleştirilmesine hizmet etmeyeceği gibi 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'ndan istisna edilen hususlardan faydalanılan durumlarda rekabetin engellenmesi durumunu da ortaya çıkarabilme riskini de taşımaktadır.