Konya Büyükşehir Belediyesi 2019 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde; avukatlık vekalet ücretinin dağıtımına ilişkin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara riayet edilmediği, her yıl bütçe geliri olarak kaydedilmesi gereken % 5 lik tutarların ayrılmadığı görülmüştür. Ayrıca mevzuat hükmünün yanlış yorumlanması sonucu limitler dolayısıyla dağıtımı yapılamayan vekalet ücretlerinin tahsilini takip eden üçüncü yılın sonunda bütçeye gelir kaydedilmesi gerektiği halde yıl ayrımı yapılmaksızın toplu olarak üçer yıllık dönemlerde gelir kaydedildiği belirlenmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin dağıtımı hakkında 1389 sayılı Kanunun kıyas yolu ile uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

659 sayılı KHK’nin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekalet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14'üncü maddesinde;

“… İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dâhilinde ödenir.

1. Vekâlet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı (…) eşit olarak ödenir.

2. Ödenecek vekâlet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.

3. Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir ...” hükümleri yer almaktadır.

08.07.2012 tarih ve 28347 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, tahsil olunan vekâlet ücretinin hangi usul ile dağıtılacağını, dağıtımı yapılmayacak %5’lik kısmın bütçeye gelir kaydedileceğini, yıl sonunda limitini dolduramayan ilgili hukuk birimindeki personele mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar emanet hesabındaki limit dışı vekalet ücretinden ödeneceği, limitler dolayısıyla dağıtımı yapılamayan vekalet ücretlerinin tahsilini takip eden üçüncü yılın sonunda bütçeye gelir kaydedileceğini hüküm altına almıştır.

Yapılan incelemede 2019 yılı vekâlet ücreti dağıtımının öncelikli olarak yıl içinde tahsil edilen vekalet ücretlerinden yapılması gerekirken 2018 ve önceki yıllardan devreden vekalet ücretlerinden, yukarıdaki belirtilen hesaplama yöntemine bakılmaksızın sene başında üst sınır üzerinden toplu olarak ödendiği görülmüştür. Bu uygulama, önceki yıllardan emanete alınan ve bir sonraki yıl gelir kaydedilebilecek tutarların azalması, 6 ay fiilen görev yapma şartını sağlamayan personel için fazla vekalet ücreti ödenmesi gibi risklere sebebiyet verecektir.

İdare tarafından konuya ilişkin verilen cevapta özetle; avukatlara ödenen vekalet ücretinin, öncelikle ödeme yapılan yılda tahsil edilen vekalet ücretlerinden yapılması gerektiğine dair bir düzenleme bulunmadığını, yıllık tahsil edilen vekalet ücretlerinin ödenen vekalet ücretlerinin çok üzerinde olduğunu belirtmiştir. Ancak yukarıda açıkladığımız ve Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in ilgili maddesinde de belirtildiği üzere hukuk birimindeki personele emanet hesabındaki limit dışı

vekalet ücretinden ödeme, yıl sonuna kadar limitini dolduramamış olması durumunda yapılacaktır. Bu ödemenin de mali yılı takip eden yılın ocak ayında yapılacağı belirtilmiştir. Bu düzenleme ile vekalet ücreti dağıtımında öncelik yıl içerisinde kazanılan vekalet ücretinden dağıtılması gerektiği açıktır. Ayrıca, Avukatlara sene başında toplu olarak emanet hesabındaki tutarlardan ödeme yapılmasının ne gibi riskler içerdiği de bulgumuzda belirtilmiştir.

İdarenin vermiş olduğu cevabının devamında yıl içerisinde tahsil edilen ve dağıtımı yapılmayan vekalet ücretinin % 5'lik kısmın bütçeye gelir olarak kaydedileceği ve limit üstü kalan vekalet ücretinin bundan sonra bütçeye gelir kaydetme işleminin yıllık dönemler halinde yapılacağı belirtilmiş olup bulgumuzda yer alan tespitler çerçevesinde işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, avukatlık vekalet ücretlerinin ödenmesinde, yıl içerisinde elde edilen vekalet ücretlerinin mevzuatta belirtilen hesaplama yöntemleri ve hukuk birimindeki fiili görev süreleri dikkate alınarak yıl içinde dağıtılması, limiti dolduramayan kapsamdaki personelin eksik kalan limitinin takip eden yılın ocak ayı sonuna kadar önceki yıl emanet tutarlarından ödenmesi gerektiği ve bütçeye gelir kaydedilmesi gereken vekalet ücretlerinin mevzuat hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.