1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanan mükelleflerin gerekli şartları taşıyıp taşımadığına yönelik Kamu İdaresi tarafından bir incelemenin yapılmaması nedeniyle emlak vergisi gelirlerinin beklenenden az gerçekleştiği görülmüştür.

1319 sayılı Kanun'un “Nispet” başlıklı 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında Cumhurbaşkanının, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkili olduğu, bu hükmün yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanacağı ve muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hükmün uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır. İndirimli emlak vergisi uygulamasına ilişkin oranları belirleme yetkisi önceden Bakanlar Kurulu’nda iken, bu yetki 02.07.2018 tarih ve 700 sayılı KHK’nin 59'uncu maddesiyle Cumhurbaşkanı’na devredilmiştir

Yukarıda anılan hükmün verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 20.12.2006 tarih ve 2006/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararname’sinin 1’inci maddesi ile 1319 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup on sekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, özürlülerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskene sahip olmaları halinde (intifa hakkına sahip olunması hali dahil), söz konusu meskene ait bina vergisi oranı, 2007 ve müteakip yıllar için sıfıra indirilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu ve 20.12.2006 tarih ve 2006/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı birlikte değerlendirildiğinde, gelirleri kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2'yi geçmeyen tek meskeni olması halinde bu meskenlere ait vergi oranı sıfır olarak uygulanmaktadır.

12.05.2005 tarih ve 25813 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 44 seri numaralı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “II- Hiçbir geliri olmadığını beyan eden mükelleflerin geliri veya ikinci bir meskeni bulunduğunun tespit edilmesi halinde yapılacak işlemler” başlıklı kısmında, indirimli vergi oranından yararlanma şartlarını taşımadığı halde, gerçek dışı taahhütte bulunmak suretiyle indirimli vergi oranından yararlanan mükellefler ile durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken verginin cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınacağı belirtilmiştir. 27.07.2011 tarih ve 28007 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 57 seri numaralı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “2. Emlâk vergisi bildirimlerinin yeniden düzenlenmesi, mükelleflerden bildirim dışında bir belge talep edilmemesi ve devredenin mükellefiyetinin re'sen sona erdirilmesi” başlıklı bölümünde, Belediyelerce, emlâk vergisi işlemlerinde mükellefler tarafından bildirilen hususların teyidinin, mükelleflerden belge istenmeden ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Kamu İdaresi sınırları dahilinde indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanan mükelleflerin yukarıda belirtilen şartları taşıyıp taşımadıkları muhtelif kamu kurumlarından edinilen bilgiler ışığında incelenmiştir. İnceleme sonucunda indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanan 216 mükellefin birden fazla meskene sahip olduğu, 228 mükellefin ise gelir getirici faaliyetinin olduğu dolayısıyla mevzuatta belirtilen şartları taşımayan kişilerin bu uygulamadan yararlandırıldıkları tespit edilmiştir. Bu durum sağlanan indirim hakkından yararlanan kişilerin yaptıkları bildirimlerin güncel olup olmadığına ilişkin Kamu İdaresi tarafından yürütülen bir çalışmanın olmadığını ortaya koymaktadır. Bu yönde bir çalışmanın yapılmaması ise şartları taşımayan kişilerin emlak vergisi indiriminden faydalanmasına ve dolayısıyla Kamu İdaresinin emlak vergisi gelirlerinin azalmasına neden olmaktadır.

Kamu İdaresince indirimli emlak vergisi uygulamasından faydalananların gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarına yönelik çalışmaların başlatıldığı ifade edilmiştir.

Gelir kaybına neden olunmaması için indirimli emlak vergisi uygulamasından faydalananların şartlarında meydana gelen değişiklikler belirli aralıklarla kontrol edilmelidir.