Şirketin, Bireysel Temsilcilik Sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak komisyon ödediği tespit edilmiştir.

Şirket ile temsilciler arında imzalanan Bireysel Temsilcilik Sözleşmesi’nin 7.5’inci maddesinde komisyon bedeline ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir;

“7.5. Temsilci’nin e-Para medyası satışı hususunda görevlendirilmesi halinde, Temsilci’ye, Kullanıcı’ya sattığı medya bedelinin %4’ü oranında komisyon ayrıca ödenecektir.” denilmektedir.

Sözleşmenin ilgili maddesine göre şirket tarafından temsilciye bu madde kapsamında komisyon ödemesinde bulunulması için temsilcinin bir elektronik para (e-Para) satışına aracılık etmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) 23.11.2017 tarih ve 15939 sayılı “Görüş Talebi” konulu yazısı ile Şirkete, çeşitli şartların yerine getirilmesi halinde sınırlı kullanımlı kartlar ile abonman kartları elektronik para değerlendirmesinin dışında bırakılabileceğine ilişkin görüş verdiği anlaşılmıştır. Bahsi geçen görüş doğrultusunda 01.01.2018 tarihinden itibaren sınırlı kullanımlı kart ve abonman kartlar elektronik para tanımı dışında bırakılmıştır.

Şirket, elektronik para tanımı dışında bulunmasına karşın sınırlı kullanımlı kartların satışı üzerinden Bireysel Temsilcilik Sözleşmesi’nin yukarıda yer verilen 7.5’inci maddesine aykırı olarak temsilcilere %4 oranında komisyon ödenmiş ve bu komisyon giderleri

760.01.7.004.-Sınırlı Kullanımlı Bilet Satış Iskontoları Hesabında izlenmiştir. Bir başka deyişle, e-Para olarak kabul görmeyen sınırlı kullanımlı kartların satış bedeli üzerinden sözleşme hükümlerine aykırı olarak komisyon ödendiği anlaşılmaktadır.

Sözleşme hükümlerine aykırı olarak e-Para kapsamına girmeyen sınırlı kullanımlı kartların satışı nedeniyle 760.01.7.004.-Sınırlı Kullanımlı Bilet Satış Iskontoları Hesabının bakiyesinde yer alan ve Kurumlar Vergisi bakımından haksız yere matrahtan indirim konusu yapılan toplam tutar 31.12.2018 tarihi itibariyle 158.912,00 TL’dir.

Yapılan bu yanlış uygulama sonucu, gelir tablosunda şirketin faaliyet karı, olağan ve olağandışı karı, dönem karı ve dönem net karı ilgili tutar kadar eksik hesaplanmıştır. Ayrıca, vergisel açıdan kanunen kabul edilmeyen giderlerde izlenmesi gereken 158.912,00 TL şirketin ilgili dönemlere ilişkin kurum geçici vergi beyannamelerindeki matrahın azalması suretiyle daha az vergi ödenmesine yol açmıştır.

Sonuç itibariyle, sözleşmenin ilgili maddesi gereğince e-Para kapsamına girmeyen sınırlı kullanımlı kartların temsilcilerce satışından dolayı komisyon ödenmemesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “sınırlı kullanımlı biletlerin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı kapsamında elektronik para değerlendirmesinin dışında bırakılmasına karşın, sözleşmelerin imzalandığı tarihlerde sınırlı kullanımlı biletler e-para medyası sayıldığından sözleşme gereği bu kartların satışlarının temsilciler tarafından şirketimiz adına yapılması kapsamında ticari faaliyet gereği %4 komisyon ödemesi yapılmaktadır. Sınırlı kullanımlı biletlerin e-para medyası dışına çıkarılması temsilci ile BELBİM AŞ. arasındaki ticari ilişkiyi etkilememektedir. Bu komisyon ödenmediğinde temsilciler sınırlı kullanımlı bilet satışı yapmayacaktır.

Bu bağlamda komisyon ödemesi için 760.01.7.004-Sınırlı Kullanımlı Bilet Satış Iskontoları Hesabına yapılan muhasebe işlemi doğru olup, ilgili dönemlere ilişkin kurum geçici vergi beyannamelerindeki matrahın azalması suretiyle daha az vergi ödenmesine sebep olunmamıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında sözleşmelerin imzalandığı tarihlerde sınırlı kullanımlı biletlerin e-para medyası sayıldığı, sınırlı kullanımlı biletlerin e-para medyası dışına çıkarılmasının temsilci ile BELBİM AŞ. arasındaki ticari ilişkiyi etkilemediği, dolayısıyla temsilcilere %4’lük komisyon ödemesinin sözleşmeye aykırı olmadığı, bu bağlamda

760.01.7.004-Sınırlı Kullanımlı Bilet Satış Iskontoları Hesabına yapılan muhasebe işleminin doğru olup ilgili dönemlere ilişkin kurum geçici vergi beyannamelerinde matrahın azaltılması suretiyle daha az vergi ödenmesine sebep olunmadığı ifade edilmekle birlikte, bulguda da yer verildiği üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 23.11.2017 tarih ve 15939 sayılı “Görüş Talebi” konulu yazısı ile 01.01.2018 tarihinden itibaren sınırlı kullanımlı kartları ve abonman kartları elektronik para tanımı dışında bırakmış olup, BDDK’nın bu yazısı tüm tarafları bağlayıcı durumdadır. Kaldı ki BDDK’nın aldığı kararın uygulamaya girdiği 01.01.2018 tarihinden sonra yapılan Temsilcilik Sözleşmelerinde de “Temsilci’nin e-Para medyası satışı hususunda görevlendirilmesi halinde, Temsilci’ye, Kullanıcı’ya sattığı medya bedelinin %4’ü oranında komisyon ayrıca ödenecektir.” hükmünün aynen korunduğu, dolayısıyla temsilcilere aslında elektronik para tanımı kapsamından çıkarılmış olan sınırlı kullanımlı bilet satışlarına aracılık ettikleri için bilet bedelinin %4’ü oranında yersiz ödemede bulunulduğu anlaşılmaktadır.

Buna göre, sözleşme hükmüne aykırı olarak e-Para kapsamına girmeyen sınırlı kullanımlı kartların satışı nedeniyle 760.01.7.004.-Sınırlı Kullanımlı Bilet Satış Iskontoları Hesabının bakiyesinde yer alan ve Kurumlar Vergisi bakımından haksız yere matrahtan indirim konusu yapılan toplam tutar 31.12.2018 tarihi itibariyle 158.912,00 TL olup şirketin muhasebe kayıtları bu tutar kadar hatalı gösterilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar gereğince ve BDDK kararı da dikkate alınmak suretiyle elektronik para tanımı kapsamına girmeyen sınırlı kullanımlı bilet satışları dolayısıyla temsilcilere komisyon ödenmemesi gerekmekte olup, bahsi geçen hususun yerine getirilip getirilmediği izleyen denetim dönemlerinde takip edilecektir.