Organize sanayi bölgesine (OSB) gönderilen katılım paylarının sermaye payı olarak değerlendirilerek 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına kaydedilmesi nedeniyle mali tabloların söz konusu işleme ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

OSB’lerin kuruluş, yapım ve işletilmesine ilişkin esaslar, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nda düzenlenmektedir. Anılan Kanun’un;

• 4’üncü maddesinde ilçe belediyelerinin OSB kuruluşunda yer alabileceği,

  
  

• 7’nci maddesinde kuruluşta yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının müteşebbis heyeti oluşturduğu,

• 12’nci maddesinde müteşebbis heyette bulunan kurumların ödemekle yükümlü

  oldukları katılım paylarının OSB’nin gelirleri arasında olduğu,

  
  

• 13’üncü maddesinde katılım paylarının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kuruluş masraflarını ifade ettiği

  hükümlerine yer verilmiştir. Özetle belediyeler kuruluşuna katılarak müteşebbis heyete dâhil oldukları OSB’lerin kuruluş masraflarını katılım payı ödemek suretiyle karşılamakla yükümlüdür.

  Müteşebbis heyette yer alan kamu kurumlarınca ödenen katılım payları sermaye niteliğinde olmayıp yalnızca kuruluş masraflarını karşılamaya yöneliktir. Nitekim anılan Kanun’un 27’nci maddesine istinaden yürürlüğe konulan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesinde bunların, ilgili idareye iade edilmesinin mümkün olmadığı açıkça ifade edilmiştir.

  Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde gider, ilk defa hesaplara alınacak yükümlülükler dışında öz kaynakta azalışa neden olan her türlü işlem olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, idarenin kaynak aktardığı ancak gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlamayı öngörmediği dolayısıyla da öz kaynakta azalışa sebebiyet veren katılım payları ödemelerinin, gider hesaplarında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

  Ancak yapılan incelemelerde, Belediyenin müteşebbis heyetinde yer aldığı Çubuk Hayvancılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesinin kuruluş masrafları kapsamında talep edilen 15.090.045,39 TL’nin, gider hesaplarında muhasebeleştirilmediği ve sermaye payı gibi değerlendirilerek 241 nolu hesapta takip edildiği ve ödemeye ilişkin yükümlülüğün ise nakit yetersizliği nedeniyle 320 Bütçe Emanetleri Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

  Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 181’inci maddesinde 241 nolu hesabın, mal ve hizmet üreten kuruluşlara aktarılan sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir. Bu hüküm gereğince de özü itibarıyla işletilecek bir sermaye olmayan ve kar-zarar doğurmayacak bu tutarların 241 nolu hesapta raporlanması imkân dâhilinde değildir.

  Sonuç olarak, kuruluş masraflarının karşılığı olduğundan sermaye niteliğinde değerlendirilemeyecek katılım paylarının ilgili varlık hesaplarında raporlanması nedeniyle 241 nolu hesap 15.090.045,39 TL hatalı bilgi sunmaktadır. Ayrıca giderleştirilmesi gereken

  bu tutarların varlık hesabı ile ilişkilendirilmesi, ilgili yıl Faaliyet Sonuçları Tablolarının da hatalı raporlanmasına sebep olmuştur.

  Kamu idaresi cevabında; “24l Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı ile ilgili bulgu maddesinde belirtilen hatalı kayıtlar düzeltilmiş olup düzeltme MİF'i ekte sunulmuştur. Bundan sonra bulgu konusu ile ilgili gerekli hassasiyet gösterilerek işlemler yapılacaktır.” denilmiştir.

  Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, 2019 yılında hatalı kaydın düzeltildiği ve bundan sonra gerekli hassasiyetin gösterileceği ifade edilmişse de düzeltme işlemi 2018 yılı mali tablolarını etkilemediğinden 241 ve 630 nolu hesapların gerçeği yansıtmadığı yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.