Şirketin yüklenicisi olduğu iş kapsamında, alt yükleniciye yaptırılan işin teknik şartnamesinde öngörülen bazı yükümlülüklerin alt yüklenici tarafından yerine getirilmemesine rağmen, alt yükleniciye cezai işlem uygulanmadığı görülmüştür.

Şirket tarafından 19.02.2021 tarihinde 22.918.295,00 TL + KDV bedelle ihale edilen “Evsel tip gaz sayaçlarının sökme-takma hizmeti” işinin teknik şartnamesinin “Cezalar” başlıklı 11’inci maddesinde;

“…

-Gecikmeli olarak teslim edilen (ait olduğu doğalgaz sayaçlarla birlikte teslim edilmeyen) doğalgaz sayacı değişim verisi tespit edildiği,

-Muhtelif Tipte Sayaçların Sökme ve Sayaç Bağlantı Yerlerinin Körlenmesi teknik şartnamede verilen süreyi aştığı tespit edildiği,

-UGETAM tarafından bildirilen termin programına, fotoğraflama, arşiv ve raporlama işlemleri gecikmeli veya eksik olarak teslim edilen her bir sayaç sökme takma işlemi tespit edildiği,

-Bildirilen arıza - şikayet ve ihbar işlerinin belirtilen süreler içerisinde kapatılmaması,

-Bildirilen saatler(07:30/19:00) dışında sayaç alan veya bırakan ekipler olması,

…”

Şeklinde ifade edildiği üzere, işin etkin uygulanmasına yönelik hususlar sıralanmış olup, bu durumlarda her bir madde için, kurulacak kontrol komisyonu kararına istinaden yükleniciye sözleşmede bildirilen sayaç sökme takma birim bedeli üzerinden (10, 20 veya 30 sayaç sökme takma bedeli) ceza uygulanacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Şirket tarafından alt yükleniciye yaptırılan işin teknik şartnamesinde öngörülen ve yukarıda belirtilen yükümlülüklerin zaman zaman alt yüklenici tarafından yerine getirilmediği, ancak alt yükleniciye şartnamede ön görülen cezaların uygulanması yerine uyarı yazıları yazıldığı tespit edilmiştir.

Örneğin işin uygulanma sürecinde Şirketçe karşılaşılan “ekiplerin tek kişiyle sahaya çıkması”, “ekip üyelerinin belge eksikliği”, “sökme - tapalama işlemleri için ekip gönderilmemesi”, “arıza - şikayet ve ihbar kayıtlarına ekip gönderilmemesi” eksiklikleri ile yazılım programının incelenmesi neticesinde tespit edilen “Bildirilen saatler (07:30/19:00) dışında sayaç alan veya bırakan ekiplerin olması” durumlarına rağmen, alt yükleniciye cezai işlem uygulanmadığı görülmüştür.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından, Bulgu kapsamında tespit edilmiş olan “ekiplerin tek kişiyle sahaya çıkması”, “ekip üyelerinin belge eksikliği”, “sökme - tapalama işlemleri için ekip gönderilmemesi”, hususlarının teknik şartnamenin 11’inci maddesine göre ceza gerektiren durumlar oluşturmadığı, yüklenici firmaya uyarı yazılarının hizmet kalitesinin artırılması amacıyla gönderildiği; yıl sonunda periyodik bakımı gelen sayaçların kalibre edilmemesi durumunda vatandaşın yüksek tutarlarda idari para cezaları ile karşılaşabileceği ve yaşanacak gecikmeler nedeniyle mağdur olabileceği, vatandaşın mağdur edilmemesi ve kanuni süresinde sayaçların kalibre edilebilmesi adına teknik şartnamenin 5.5 maddesinde yer alan “Abonelerin rahatsız edilmemeleri için, sayaç sökme-takma işi haftanın 6 günü (Pazar günü hariç) 08.00-19:00 saatleri arasında yapılacak, yüklenici bu hususta herhangi bir değişikliğe ihtiyaç duyar ise, değişiklik için mutlaka İdarenin onayını alacak ve ancak onay alabildiği takdirde değişiklik uygulamaya geçebilecektir. Sadece ihbar ekipleri 7 gün 24 saat ihbar ve müşteri şikayetlerine müdahale edecektir.” hüküm doğrultusunda idarenin onayı ile sürelerde değişiklik yapılabileceği dolayısı ile sayaç değişim saatlerinde esneklik

gösterilebildiği, bundan sonraki süreçte uyarılar doğrultusunda gerekli uygulamaların yapılacağı ifade edilmiştir.

Şirket tarafından bundan sonraki süreçte Bulgu doğrultusunda gerekli uygulamaların yapılacağı ifade edilmiş olmakla birlikte, bazı hususların teknik şartnamenin 11’inci maddesi kapsamında ceza gerektiren durumlar oluşturmadığı ve İdarenin onayı ile sayaç değişim saatlerinde esneklik gösterilebileceği belirtilerek, Bulgunun esasına ilişkin farklı ifadelerde bulunulduğu görülmektedir.

Her ne kadar “ekiplerin tek kişiyle sahaya çıkması”, “ekip üyelerinin belge eksikliği”, “sökme - tapalama işlemleri için ekip gönderilmemesi”, hususlarının teknik şartnamenin 11’inci maddesine göre ceza gerektiren durumlar oluşturmadığı belirtilmiş olsa da “sökme - tapalama işlemleri için ekip gönderilmemesi” uyarı yazısının 11’inci madde de yer alan “Muhtelif Tipte Sayaçların Sökme ve Sayaç Bağlantı Yerlerinin Körlenmesi teknik şartnamede verilen süreyi aştığı tespit edildiği” ibaresi ile birebir ilişkili olduğu açıktır. “Ekiplerin tek kişiyle sahaya çıkması”, “ekip üyelerinin belge eksikliği” hususları ceza gerektiren maddelerde doğrudan sayılmamış olmakla birlikte, bu hususların gerek personel yetersizliğine gerek farklı aksaklıklara işaret ettiği ve dolaylı olarak “sökme - tapalama işlemleri için ekip gönderilmemesi”, “Bildirilen saatler (07:30/19:00) dışında sayaç alan veya bırakan ekiplerin olması” ile “arıza - şikayet ve ihbar kayıtlarına ekip gönderilmemesi” gibi doğrudan ceza gerektiren hususlara yol açtığı anlaşılmaktadır.

Şirket bu uyarı yazılarının cezai işlem gerektirmediğini belirtse de, Bulguda bu hususlara yer verilmesinin nedeni cezai işlem gerektirdikleri için değil, bu durumların cezai işlem gerektiren hususların varlığına karine oluşturması ve cezai işlem gerektiren hususlardan biri olan “Bildirilen saatler (07:30/19:00) dışında sayaç alan veya bırakan ekiplerin olması” hususunun tespit edilmesine yönelik bilgisayar kayıtlarına bakılma süreci ile “arıza - şikayet ve ihbar kayıtlarına ekip gönderilmemesi” hususunun tespiti sürecinin anlatılması olmuştur.

Yine İdarenin onayı ile sayaç değişim saatlerinde esneklik gösterilebildiği ifade edilerek böyle bir onayın verildiği zımni olarak ifade edilmiş olsa da İdarenin onayına ilişkin gerek yerinde denetim sürecinde gerekse cevap ekinde herhangi bir onay yazısına rastlanılmamıştır.

Ayrıca cevapta “arıza - şikayet ve ihbar kayıtlarına ekip gönderilmemesi” durumuna ilişkin bir değerlendirmede bulunulmamıştır.

Sonuç olarak, Şirketin İstanbul İli genelinde evsel tip gaz sayaçlarının sökme - takma

işini yüklendiği ve konunun doğalgaz gibi teknik ve güvenlik yönü bulunan hususlar içermesi yanında, alt yüklenici uygulamalarından kaynaklı aksaklıklardan Şirketin üst işverene sorumlu olacağı hususu dikkate alınarak, işin sözleşmesine uygun yürütülmesini teminen teknik şartnamede yer alan müeyyidelerin uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.