Belediye başkanının teklifi üzerine sosyal denge tazminatının ödenmesine karar veren Büyükşehir Belediyesi Meclisinin kapsam ve süre belirtilmeden genel nitelikte karar verdiği, sosyal denge tazminatı sözleşmesinin de kapsam ve süre belirtilmemiş bu meclis kararına dayalı olarak yapıldığı görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddesinde “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz. Yapılacak sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanır ve sözleşme süresi hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemez.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm gereğince; sosyal denge tazminatının ödenmesine, belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmekte ve verilecek sosyal denge tazminat tutarı ise ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendika ile belediye başkanı arasında imzalanan sözleşme ile belirlenmektedir. Madde metninden anlaşılacağı üzere belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda içinde tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir.

İdare ile Türk Yerel Hizmet Sendikası arasında akdedilen 15.06.2020-14.08.2020, 15.08.2020-14.08.2021 15.02.2021-14.07.2021 ve 15.08.2021-14.07.2022 tarihleri arasında

imzalanan sosyal denge sözleşmeleri ve ek protokollerinin 09.05.2019 tarih ve 120 sayılı

Büyükşehir Belediye Meclis kararına dayandığı, anılan Meclis Kararının ise sosyal denge sözleşmesinin hangi toplu sözleşme döneminde ne kadar süre/yıl yapılacağı, gerekli görülmesi halinde ek protokol yapılmasına imkan verilmesi vb. hususları içermediği genel nitelikte olduğu tespit edilmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.10.2009 2009/14-380 E., 2009/433 K. sayılı kararında;

“Belediye meclislerinin (…) genel nitelikte olan ve yetki devri anlamına gelen kararları, hukuki sonuç doğuramaz ve geçerli kabul edilemez. (…)” denilmekte,

Danıştay 13. Dairesi 15.10.2008 T. 2008/3526 E., 2008/6807 K. sayılı kararında ise;

“(…). Kanunla Belediye Meclisine verilen ve kural olarak devredilemeyen yetkilerin, yasanın açık bir biçimde buna izin vermesi halinde, sınır ve kapsamı açıkça belirtilerek devredilebileceği tartışmasızdır.

Ancak, karar alma sürecinde asıl yetki sahibi olan Belediye Meclisinin ayda bir kez toplanabilecek olması ve Meclisin yüklendiği görevlerin etkin ve süratli bir şekilde yerine getirilmesi gerekliliği karşısında, Belediye Meclisinin Kanunla kendisine görev olarak verilen konulardaki yetkisini ancak, sınır ve kapsamını açıkça belirterek devredebileceğinin kabulü gerekmektedir. (…) yapılan yetki devrinin, sınırları açıkça belirlenen bir yetki devri niteliği taşımadığı, (…) her türlü kararı alabilmeye yönelik yetki devrinin, yetkinin sınırlarının belirlenmesi suretiyle devredilmesi ilkesi ile amaçlanan hukuki ve kamusal yararı aşar nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır (…). ” denilmektedir.

Sonuç olarak, belediye meclisi tarafından belediye başkanına verilen sosyal denge sözleşmesi yapma yetkisi devrinin, sınırları açıkça belirlenen bir yetki devri niteliği taşıması, her türlü kararı alabilmeye yönelik yetki devri şeklinde olmaması, yetkinin sınırlarının belirlenmesi suretiyle devredilmesi ilkesi ile amaçlanan hukuki ve kamusal yararı aşar nitelikte olmaması gerekmektedir.