İdarenin tahsis işlemlerini yürüten Yapı Tesisleri Daire Başkanlığının düzenlediği Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formunda yer alan veriler ile tahsis işlemlerine ilişkin muhasebe iş ve işlemlerini yürüten Mali Hizmetler Daire Başkanlığının muhasebe kayıtlarının; İdareye tahsis edilen taşınmazlar ve İdarenin tahsis ettiği taşınmazlar açısından uyumlu olmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin maddi duran varlıklar hesap grubuna ilişkin işlemleri düzenleyen 187’nci maddesinde; kamu idaresinin mülkiyetinde olan taşınmazlardan, diğer kamu idarelerine tahsis edilenler ve kamu idarelerince tahsisli olarak kullanılan taşınmazların yardımcı hesaplar itibarıyla izleneceği, taşınmazların tahsisinin kaldırılmasına karar verilmesi halinde taşınmazı tahsis eden idare ile taşınmazın tahsis edildiği idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimleri tarafından tahsise ilişkin muhasebe kayıtlarının kapatılacağı düzenlemeleri yer almaktadır.

Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında da ilgili duran varlığın 02 yardımcı hesap koduyla kamu idaresinin tahsis ettiği taşınmazların, 03 yardımcı hesap koduyla da tahsisli kullanılan taşınmazların muhasebe kayıtlarına alınacağı belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 252-Binalar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 193’üncü maddesine göre; tahsis edilen binalar, tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden 252-Binalar Hesabına alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilecektir. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı da 500-Net Değer Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilmek suretiyle idarenin muhasebe kayıtlarına dahil edilecektir. İdare tarafından tahsis alınan binalar ise, tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden 252-Binalar Hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilir.

Aynı Yönetmelik’te, 250-Arazi ve Arsalar Hesabı ile 251-Yeraltı ve Yer Üstü Düzenleri Hesabı için de benzer düzenlemeler bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeler gereğince; diğer kamu idarelerine taşınmaz tahsis edilmesi durumunda, muhasebe birimince taşınmazların kayıtlı değeri üzerinden ilgisine göre, 250-Arazi ve Arsalar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252-Binalar Hesabına alacak ve 500-Net Değer Hesabına borç; amortismana tabi maddi duran varlıklar için ayrılmış amortisman tutarının 500-Net Değer Hesabına Alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir. İdare tarafından tahsis alınan taşınmazlarda ise muhasebe birimince taşınmazların kayıtlı değeri üzerinden ilgisine göre, 250-Arazi ve Arsalar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252-Binalar Hesabına borç ve 500-Net Değer Hesabına alacak; amortismana tabi maddi duran varlıklar için ayrılmış amortisman tutarının 500-Net Değer Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Yapı Tesisleri Daire Başkanlığından alınan Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formuna göre İdareye tahsis edilen 64 adet taşınmaz, İdarenin tahsis ettiği 7 adet taşınmaz bulunmasına karşın, Mali Hizmetler Daire Başkanlığı muhasebe kayıtlarına göre İdareye tahsis edilen 17 adet taşınmaz, İdarenin tahsis ettiği 12 adet taşınmaz bulunmaktadır. Söz konusu iki veri kıyaslandığında İdarenin tahsis ettiği taşınmazlar ve İdareye tahsis edilen taşınmazlar açısından tutarsızlık olduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, söz konusu muhasebeleştirme işlemlerinin hatalı yapılması ve ilgili müdürlüklerdeki bilgilerde tutarlılık olmaması nedeniyle, 2023 yılı mali tablolarında ilgilisine göre 250-Arazi ve Arsalar Hesabı, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252-Binalar Hesabı, 500-Net Değer Hesabı ile amortismana tabi maddi duran varlıklar için 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı hatalı tutarda yer almıştır. Tahsis edilen ve tahsisli bir şekilde kullanılan taşınmazların fiili durumla uyumlaştırılması ve Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu kayıtları ile İdare muhasebe kayıtları arasında tutarlılığın sağlanması için gerekli çalışmaların yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.