Genel bütçe vergi gelirleri payının İller Bankası tarafından hatalı hesaplanması nedeniyle Belediyenin tasarrufuna giren kamu kaynağında azalışa sebebiyet verildiği; ancak İdarece bu hatanın düzeltilmesini sağlayacak ya da gelecek dönemler için tekrar etmesini önleyecek kontrol mekanizmalarının kurulmadığı görülmüştür.

Genel bütçe vergi gelirlerinden belediyelere verilecek paya ilişkin ayrıntılı düzenlemeler, 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinde yer almaktadır. Buna göre; büyükşehir ilçe belediyelerine ayrılan paylar; %90’lık kısmı ilçelerin nüfusuna, %10’luk kısmı ise ilçelerin yüzölçümüne göre hesaplandıktan sonra toplam tutar üzerinden %30’luk büyükşehir belediyesi payı kesilerek ilgili belediyeye aktarılacaktır. Ayrıca 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un ek 5’inci maddesinde yer alan, bu Kanun’un diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı şeklindeki hükmü uyarınca anılan Kanun’un 13’üncü maddesinde öngörüldüğü üzere genel bütçe vergi gelirlerinden nüfus esasına göre hesaplanan tutarın %10’luk kısmı Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) payı olarak düşülecektir.

Özetle genel bütçe vergi gelirleri payı tahakkukundan, büyükşehir payı ile ASKİ payı düşüldükten sonra kalan tutar, İller Bankası tarafından ilgili belediyeye aktarılacaktır.

Ancak yapılan incelemelerde; İller Bankasının, ASKİ payını nüfus esasına göre

hesaplanan %90 üzerinden değil de payın tamamı üzerinden hatalı bir şekilde hesapladığı ve bu suretle Belediyeye intikal edecek gelirde azalışa sebep olduğu görülmüştür. Belediyenin kendisine aktarılan tutarı kontrol etmediği ve bu hatanın düzeltilmesine ilişkin gelir kaybını önleyecek bir mekanizma da kurmadığı değerlendirilmiştir. Söz konusu hata nedeniyle Belediyenin 2018 yılında uğradığı gelir kaybına ilişkin ayrıntılı bilgi aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

Tablo 7: Genel Bütçe Vergi Gelirleri Payı Gerçekleşen-Gerçekleşmesi Gereken Tutarlar

Sonuç olarak genel bütçe vergi gelirleri payının doğru tahsil edilmesini temin edecek süreçlerin ve kontrol mekanizmasının kurulmasının, kamu kaynağının etkili, ekonomik ve verimlilik ilkesine uygun elde edilmesine katkı sunacağı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguya konu olan genel bütçe vergi gelirleri payı ile ilgili olarak İller Bankası Genel Müdürlüğü ile gerekli yazışmalara başlanmış olup iş ve işlemler 2019 yılında yapılacaktır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, gerekli yazışmaların yapıldığı ve işlemlerin 2019 yılında tesis edileceği ifade edilmişse de denetim yılındaki hatalı uygulamaya ilişkin herhangi bir hukuki gerekçe gösterilmediğinden bulgu konusu hususa ilişkin değerlendirmemiz devam etmektedir. Bununla beraber İdare tarafından tesis edileceği beyan edilen işlemler, izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.