Belediye tarafından üçüncü kişilere kiraya verilen taşınmazlardan elde edilen kira gelirlerinden bazılarının yıllık olarak bazılarının ise altışar aylık peşin tahsil edildiği halde, içinde bulunulan ayın sonraki aylarında tahakkuk ettirilmesi gereken kısmının 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gereken kısmının ise 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına kaydedilmediği görülmüştür.

27.05.2016 tarih ve 29724 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe giren Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 286 ile 335’inci maddelerinde 380 ve 480 hesaplarının niteliği açıklanmıştır. Bu maddelerde yer alan hükümlere göre, peşin olarak tahsil edilmiş olup gelecek ay veya yıllara ait gelirler mevcut ise bu tutarların kaydedilmesinde vadesine göre adı geçen bu iki hesap kullanılacaktır.

Mezkûr Yönetmelik’in 288’inci maddesine göre, peşin tahsil edilen gelirlerin, içinde bulunulan aya ait olan kısmı 600 Gelirler Hesabına, sonraki aylarda tahakkuk ettirilmesi gereken kısmı 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gerekenler 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına alacak, tahsil edilen tutarın tamamı 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da

ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde yer alan “Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında;

“Genel yönetim muhasebesinde faaliyet sonuçları tablosu ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır:

1. Kamu idarelerinin faaliyetlerine ilişkin gelir ve gider işlemleri, tahakkuk esasına dayalı olarak gelir ve gider hesaplarında izlenir. Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur.

2. Gerçekleşmemiş gelir veya giderler gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşenler gerçek tutarından farklı gösterilemez. Belli bir dönem ya da dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem ya da dönemlerin başında ve sonunda hesap kesimi işlemleri yapılır.

…” hükmüne yer verilmiştir. Bu ilkelere göre gelirin kendi dönemi ile ilişkilendirilmesi, bu döneme ilişkin olmayan gelecek yıllara ait gelirlerin bilançoda yabancı kaynaklar hesap grubunda gösterilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, içinde bulunulan ayı takip eden aylara veya faaliyet dönemini takip eden dönemlere ait olarak tahsil edilen kira gelirlerinin muhasebeleştirilmesinde dönem ayırıcı hesaplar olan 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabının ve 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabının kullanılmadığı görülmüştür. Bu husus, muhasebenin dönemsellik ve tam açıklama kavramlarına aykırılık teşkil etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemiz mülkiyetindeki taşınmazlara ait kira gelirlerinin bir kısmında altışar aylık ve yıllık peşin tahsilatı gerçekleştirilmekte olup ilgili tahsilatlara ait muhasebe kayıtları Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği 286, 335’inci maddeler çerçevesinde yapılması sağlanacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından bulgu konusu peşin tahsil edilen kira gelirlerinin muhasebeleştirilmesinde dönem ayırıcı hesapların Yönetmeliğe uygun olarak kullanılacağı ifade edilmekle birlikte 2018 yılı mali tablolarında 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler ile 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesapları yer almamaktadır.