Kafe ve restoran sektöründe faaliyet gösteren Şirketin aldığı ilk madde ve malzemeler ile satışını yaptığı ürünlere ilişkin olarak ortaya çıkan yüksek miktarda zayilerin bulunduğu, bunlara ilişkin olarak herhangi bir sorumluluk tespiti yapılmadığı ve Şirketin bu açıdan yüksek miktarda zarara uğratıldığı görülmüştür.

Şirket; esas olarak yiyecek içecek hizmeti veren kafeterya ve restoranların işletilmesi işi ile iştigal etmektir. Bu çerçevede ilk madde ve malzemeler ile ticari mallar tedarik edilmekte ve belirli işlemlerden geçirilerek satılmaktadır.

Yapılan incelemede bu süreç içerisinde çok yüksek tutara ulaşan ilk madde ve malzeme ile ürün zayilerinin bulunduğu tespit edilmiştir. 2022 Ağustos – 2023 Ağustos dönemi ortaya çıkan zayilerin toplam tutarı 7.053.524,00.-TL iken 2023 yılı boyunca ortaya çıkan zayilerin toplam tutarı 3.793.752,00.-TL olarak gerçekleşmiştir. Şirketin yıllar içinde zarar ettiği de göz önüne alındığında bu tutarlar oldukça önemli bir miktar olarak değerlendirilmektedir.

Ayrıca bu konuya ilişkin olarak ortaya çıkan tek sorun zayi miktarları değildir. Bu zayilerin nedenleri ve sorumluları hakkında bir araştırma yapılmadığı gibi bunların zayi kabul edilebilmesine ilişkin herhangi bir prosedür de (fotoğraf, komisyon kararı vb.) bulunmamaktadır.

Örnekleme yoluyla yapılan incelemede zayilerin bir kısmının aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür:

Şirketin faaliyet alanı düşünüldüğünde zayilerin ortaya çıkması doğal bir durumdur. Ancak Şirket özelinde ortaya çıkan zayilerin miktarı ve nedenleri göz önüne alındığında ortaya çıkan durumun vahameti de gözler önüne serilmektedir.

Ayrıca Şirket tarafından zayilerin gerçek olup olmadığına ilişkin herhangi bir çalışma da yapılmamaktadır. Bunun için kurulan bir komisyon vs. bulunmadığı gibi herhangi bir prosedür de (fotoğraflama, tartıp tutanak tutma vs.) belirlenmemiştir.

Şirketin mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak amacıyla kurulan ve kamu kaynağı kullanan bir belediye iktisadi teşekkülü olduğu göz önüne alındığında bulgu konusu hususun önemi daha da artmaktadır.

Şirket perakende ve yeme içme sektöründe arzu edilmese de zayi meydana geldiğini, bunun bir teamül olduğunu, zayi olan ürün bedellerinin toplam ürün bedellerinin %2’sinden daha düşük olması sebebiyle kabul edilebilir sınırlar içerisinde olduğunu, bununla birlikte bazı ürün gruplarında zayi miktarlarının nispeten fazla olması nedeni ile Şirketin operasyon ekipleri tarafından bu zayilerin kök sebeplerinin tespiti için araştırma çalışmalarının yürütüldüğünü belirtimiştir.

Perakende ve yeme içme sektöründe zayi meydana gelebileceği kabul edilmekle birlikte bunun kamusal kaynak kullanan Şirkette teaümül olarak kabulünün uygun olmadığı, bulgu konusu zayilere bakınca teamül olarak kabul edilemeyecek miktar ve boyut ve çeşitte olduğu değerlendirilmiştir.

Bu itibarla ivedilikle Şirket zayilerine ilişkin bir yönerge hazırlanarak bu yönerge çerçevesinde işlemlerin başlatılması ve gerçeği yansıtmayan veya yansıtmaktan uzak zayiler için ilgililerin sorumluluğuna gidilmesi gerekmektedir.