Karar Künyesi
Belediye Meclisi tarafından evsel katı atık tarifesi belirlenmesine rağmen Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü(BUSKİ) tarafından Yıldırım Belediyesi adına su faturaları ile tahsil edilip Belediyeye gönderilmesi gereken evsel atık bertaraf ücretlerinin tahsil edilmediği, Belediye tarafından da evsel atık bertaraf ücretlerinin takip ve tahsil edilmesi için herhangi bir işlem tesis edilmediği tespit edilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü” başlıklı 11’inci maddesinde;
“…
Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.” denilmektedir.
Yukarıda ifade edilen Kanun maddesine istinaden 27.10.2010 tarih ve 27742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik”in “Evsel katı atık tarife türleri” başlıklı 20’nci maddesinde;
“(1) Evsel katı atık hizmetleri atık miktarı belirleme yöntemine göre aşağıda sayılan iki farklı tarife türü üzerinden ücretlendirilebilir:
18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre hesaplanmış ve değişken ücretlerden oluşan tarife,
Kirleten öder ilkesi dikkate alınarak ve 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre idareler tarafından hesaplanmış ve üretilen atık miktarını atık üreticilerinin etkileyemediği sabit tarifeler.
(2) Evsel katı atık idareleri her atık üreticisine sadece aldıkları hizmetlerin maliyetlerini dikkate alarak tarife belirlerler.” denilmektedir.
Aynı Yönetmelik'in “Faturalandırma” başlıklı 22’nci maddesinde; “(1) Atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılır.” denilmektedir.
Bu hükümlere göre; Mahalli İdareler, evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler.
Evsel katı atık bertaraf tesislerinin faaliyet ve hizmetlerinden yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınması gerekir. Atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme, yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılır. Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde 2560 sayılı Kanun'a göre su faturalarını düzenleyen kurum, Büyükşehir Belediyelerinin bağlı kuruluşu olan Su ve Kanalizasyon İdareleridir. Ancak, Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik uyarınca Belediye Meclisi tarafından 2020 yılında evsel katı atık tarifesi belirlenmesine rağmen BUSKİ tarafından su faturaları ile tahsil edilmesi gereken evsel katı atık bedellerinin tahsil edilmemesi sonucu Belediye önemli bir gelirden mahrum kalmaktadır.
Kamu idaresi cevabında; Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin evsel katı atık bedellerinin tahsil işleminin durdurulması yönünde aldığı 24.09.2020 tarihli 1306 sayılı meclis kararının Bursa 1. İdare Mahkemesinin 30.11.2021 tarih ve 2021/1152 sayılı kararı ile iptal edildiği ancak, Büyükşehir Belediye Meclisinin 18.01.2022 tarihli 153 sayılı kararı ile evsel katı atık bedellerinin tahsilatlarının ertelenmesi kararı alındığı için bu kararın uygulandığı belirtilmektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 38’inci maddesi ile Belediye Başkanı’na belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek; 60’ıncı maddesi ile de mali hizmetler birimine ilgili
mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek görevi verilmiştir.
Bu itibarla, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri doğrultusunda, evsel katı atık bedellerinin takip ve tahsili için gerekli işlemlerin tesis edilmesi gerekmektedir.