Karar Künyesi
Doğrudan teminle yapılan alımlarda, işlerin teknik özelliklerinin belirtilmediği, parasal limit dâhilindeki alımlarda yasaklılık teyidinin yapılmadığı ve belli bir süreyi ihtiva eden alımların sözleşmeye bağlanmadığı görülmüştür.
Mal, Hizmet ve Yapım İşlerine İlişkin Doğrudan Temin Alımlarında İşlerin Teknik Özelliklerinin Belirtilmemesi
Belediye tarafından doğrudan teminle gerçekleştirilen mal, hizmet ve yapım işlerinde, işlerin teknik özelliklerinin belirtilmediği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.1.1.2 maddesinde; “Söz konusu hükümler uyarınca anılan maddede belirtilen nitelikteki ihtiyaçların karşılanmasında kolaylık sağlanması amaçlanmış olmakla birlikte, ihtiyacın niteliğine göre, ilan yapılması, teminat alınması, ihale
komisyonu kurulması, isteklilerde belirli yeterlik kriterlerinin aranması ile şartname ve sözleşme düzenlenmesi gibi hususlar idarelerin takdirindedir.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen Tebliğ’de idareye tanınmış takdir hakkı sınırsız nitelikte olmayıp bütün mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin nitelikleri belirlenmeden yapılabileceği anlamına gelmemektedir. Burada tanınan yetki daha çok standart malzemelerin alımında getirilen bir kolaylık olarak görülmelidir. Ancak, genel olarak doğrudan teminle yapılan mal ve hizmet alımlarında ve yapım işlerinde işin teknik özelliklerinin gösterildiği belgelerin düzenlenmesi hem ihtiyaçların görülmesi hem de bu ihtiyaçların istenen nitelikte olup olmadığını kontrol eden komisyonların görevlerini yerine getirmesinde önem arz etmektedir. Yapılan incelemede, doğrudan teminle gerçekleştirilen işlere ilişkin ayırt edici teknik özelliklere yer verilmediği tespit edilmiştir.
Belediye tarafından doğrudan teminle gerçekleştirilen mal, hizmet ve yapım işlerinde işlerin teknik özelliklerinin belirtilmesi gerekmektedir.
Parasal Limit Dâhilindeki Doğrudan Temin Alımlarında Yasaklılık Teyidinin Yapılmaması
Belediye tarafından yapılan parasal limit dâhilindeki doğrudan temin alımlarında yasaklılık teyidinin yapılmadığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre doğrudan temin ile yapılan alımlarda alım yapılacak kişinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunlu değildir. Ancak, parasal limit dâhilindeki doğrudan teminle yapılan alımlarda istisnai olarak yasaklılık teyidi gerekmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teyit işlemleri” başlıklı 30.5’inci maddesinin 30.5.4’üncü bendinde, “4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla alım yapılması halinde alım yapılacak kişi ya da firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı teyit ettirilmeyecektir. Ancak, anılan Kanunun 22’nci maddesinin birinci fıkrasının
(d) bendinde belirtilen parasal limit dâhilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmaması gerekmektedir” ifadesi yer almaktadır.
Söz konusu Tebliğ hükmü uyarınca, doğrudan teminin sadece (d) bendine göre belirlenen limit dâhilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak kişinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunlu olup, bahsi geçen kişinin yasaklı olduğunun anlaşılması hâlinde bu kişiden alım yapılmamalıdır. Yapılan incelemede, idare tarafından gerçekleştirilen doğrudan temin kapsamındaki alımlarda Kamu İhale Kurumunun internet sayfasından yasaklılık teyitlerinin yapılmadığı görülmüştür.
Belediye tarafından 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre parasal limitler dâhilinde yapılan alımlarda yasaklılık teyidinin yapılması gerekmektedir.
Doğrudan Temin Kapsamında Yapılan Bazı Alımların Belli Bir Süreyi İhtiva Etmesine Rağmen Sözleşmeye Bağlanmaması
Belediyenin yapmış olduğu doğrudan temin alımları belli bir süreyi içermesine rağmen söz konusu alımlarla ilgili sözleşme yapılmadığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde, Kanun’un kapsamına giren idarelerin hangi hallerde ihtiyaçlarını ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulüyle temin edebileceği tahdidi olarak sayılmıştır. Kanun kapsamında yapılacak alımlarda sözleşme imzalanma zorunluluğu “İhalenin sözleşmeye bağlanması” başlıklı 46’ncı maddesinde; “Yapılan bütün ihaleler bir sözleşmeye bağlanır. Sözleşmeler idarece hazırlanır ve ihale yetkilisi ile yüklenici tarafından imzalanır. …” şeklinde belirtilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un ilk halinde bir ihale usulü olan doğrudan temin usulü 4964 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 12’nci maddesi ile bir ihale usulü olmaktan çıkarılmıştır. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” başlıklı 22’nci maddesinin 22.1.1.3 numaralı alt bendinde, “Bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunlu olup bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılması idarelerin takdirindedir. Buna karşılık, 22’nci maddenin (c) bendi kapsamında yapılan alımlarda ise madde metninde belirtildiği üzere sözleşme yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
Yapılan incelemede, doğrudan teminle yapılan bazı alımların belli bir süreyi ihtiva ettiği ancak bu alımlar için herhangi bir sözleşme imzalanmadığı görülmüştür.
Belediyenin doğrudan teminle yapmış olduğu alımlardan belli bir süreyi içerenlerle ilgili sözleşme yapılması gerekmektedir.