ASAT Genel Müdürlüğünün %95 ortak olduğu Aldaş A.Ş. ile 12.08.1996 tarihinde 12 yıllığına imzalanan ve yönetim kurulu kararlarıyla 31.08.2027 tarihine kadar uzatılan yönetim ve danışmanlık sözleşmesi bulunduğu görülmüştür. Bu sözleşmeye istinaden düzenlenen hakediş raporları incelendiğinde Şirketin bu hizmetlerini yerine getirirken katlanmış olduğu gerçek giderlerini gösteren tevsik edici belgelerin bulunmadığı, dolayısıyla hizmetin bedelinin belirlenemediği ayrıca idarece herhangi bir kontrol teşkilatının da kurulmadığı görülmüştür.

Sözleşmenin “Sözleşme Ücreti ve Ödeme” başlıklı 7’nci maddesinin 4’üncü fıkrasında;

Her yıl ALDAŞ, ASAT Genel Müdürlüğünün onayına sunulmak üzere bir sonraki yıl için her bir iş kalemine ait doğrudan masrafları ve genel giderleri kapsayan ayrı bir bütçe hazırlayacaktır. Tahmin edilen doğrudan masraflar ve genel giderler genel yekununa %15’lik bir kar uygulayacaktır. Doğrudan masraflar bütçede yer alan her bir hizmetin yerine getirilmesi için gerekli ay sayısının adam-ay ücretleri ile çarpılması ile tespit edilecektir. Genel giderler ise ALDAŞ’ın ASAT’ın sorumluluğunda bulunan hizmetleri yerine getirirken yapacağı personel, kira, ulaşım, haberleşme, elektrik, su ve ofis harcamalarını kapsayacaklardır. Bu bütçeler her takvim yılı başlangıcından önce, geçmiş yılın son üç ayı içerisinde hazırlanacaktır. ALDAŞ beş yıllık bir plan hazırlayarak, yıllık bütçelerin gerçekleşme oranına göre bu planı her yıl revize edilir.” <span>hükmü yer almaktadır.</span>

Yukarıda belirtilen sözleşme hükmünden anlaşılacağı üzere şirketin idareye sunacağı hizmetleri için öngördüğü doğrudan masrafları ve genel giderlerini kapsayan ayrı bir bütçe hazırlayacak ve idarenin onayına sunulacaktır. Doğrudan giderlerin hesabında hizmetin yerine getirilmesi için çalışan personelin çalıştığı süreler dikkate alınacaktır. Genel giderlerin hesabında ise hizmetlerin yerine getirilmesinde katlanılan kira, enerji, ulaşım, haberleşme, yemek, temsil ve tanıtma masrafları dikkate alınacaktır. Nihayetinde tüm bu giderlerin toplamı üzerinden ayrıca %15 kar hesap edilerek ödeme yapılacaktır.

Aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterilen 2023 yılında Aldaş A.Ş. için düzenlenen hakediş raporlarının incelenmesi neticesinde; Aldaş A.Ş.’nin sözleşmeye istinaden idareden talep ettiği giderlerin toplamı %15 kar dahil 113.997.095,67 TL’dir. Bu giderler arasında en yüksek payı

%42 ile Aldaş personel giderleri alırken onu %31 pay ile Teknokent giderleri takip etmektedir. Seyahat ve konaklama giderleri ile ofis giderlerinin toplam payı ise %16’dir. Danışmanlık hizmeti dışında ASAT’ın talebi üzerine yapılan etüt-proje ve fizibilite işlerinin tüm giderler içerisindeki toplam payı %3 olarak gerçekleşmiştir.

‌Tablo 11: Aldaş A.Ş.’nin Sunduğu Gider Tablosu Özeti

*ASAT'da görevli personel gideri için 696 sayılı KHK kapsamında %7 kar hesaplanmıştır.

Yapılan incelenmeler neticesinde; danışmanlık hizmeti olarak ASAT’a sunulan hizmetlerin ve bu hizmetler için katlanılan giderlerin neler olduğu hakediş raporlarından ayırt edilememektedir. Bununla beraber idarenin de aldığı hizmeti denetleyecek herhangi bir kontrol teşkilatı bulunmamaktadır. Bu durum Aldaş A.Ş.’nin başkaca ticari faaliyetlerinin de bulunması göz önüne alındığında bu işlerle ilgili giderlerinin veya ASAT’a sunmadığı bir hizmet bedelinin ASAT’a fatura edilebilmesini mümkün kılmaktadır. Denetim sürecinde hakediş raporlarında yer almayan gider faturalarının idareye sunulması akabinde yapılan detaylı incelemelerde bu durumun gerçekleştiği kanısına varılmıştır.

Kamu kaynağının bu şekilde şirkete bütçe olarak aktarılması eşitliksizlik, haksızlık, rekabete ve şeffaflığa aykırılık oluşturmaktadır.

Sonuç olarak ASAT’ın Aldaş A.Ş. ile olan ilişkisi danışmanlık hizmeti esasına yönelik olarak belirlenecek bir fiyatlamaya dönüştürülmesi ve yapılan sözleşmelerde alınacak danışmanlık hizmetlerin tanımı yapılarak ortak olunan şirketin cari giderlerini karşılama anlayışından vazgeçilmesi gerekmektedir.