Büyükşehir Belediyesi Taşınmazının Ticaret Merkezi Yapılması Adına Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Yapılması Sonucu Etkili, Ekonomik ve Verimli Olarak Kullanılmaması

Büyükşehir Belediyesi ile iki şirket tarafından kurulan bir ortaklık arasında, İzmir 7. Noterliği'nin 03.07.1997 tarih ve 29333 yevmiye numarası ile tanzim edilen kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanmıştır.

Yapılan sözleşmede birinci husus; Konak İlçesi, İsmet Kaptan Mahallesi, 1039 ada 8 parsel üzerine imar planlarına, ihale dosyası ve mahal listeleri ile yapılan sözleşme eki avan projesine göre yüklenici tarafından yerine getirilecek Büyükşehir Belediyesince onaylanacak projeye göre; konferans salonu, tiyatro salonu, sinema salonları, sergi salonları, katlı otopark, ticaret merkezi, otel ve turizm merkezi, alışveriş merkezi, mağaza, trafo ve jeneratör, destek ünitelerin inşaa edilmesi ile Büyükşehir Belediyesine ait olacak bölümleri bila bedel yapılarak teslim edilmesidir.

İkinci husus; Kahramanlar Otoparkının Alanı’nda belediyece verilecek proje ve teknik şartnamelere uygun olarak yaklaşık 35.000 m2 inşaat alanlı katlı otopark 15 yıl süreyle işletmek şartıyla bilabedel inşaa edilerek Büyükşehir Belediyesine teslim edilmesi ve ilave 1.701.000 TL peşin bedelin %50'sinin sözleşmenin imzalanmasından itibaren 30 gün içerisinde, %50'sinin de 60 gün içerisinde ödenmesi hususlarını kapsamaktadır. Sözleşme konusu ikinci husus sözleşme hükümleri çerçevesinde Kahramanlar Katlı Otoparkının inşası yüklenicisi tarafından gerçekleştirilmiş ve yüklenici tarafından işletilerek 03.11.2015 tarihinde idareye devredilmiştir.

Sözleşmenin imzalanmasını takiben, sözleşme yüklenicisi tarafından gerekli projeler hazırlanarak alınan inşaat ruhsatına dayalı olarak inşaata başlanmışsa da, İzmir 3 üncü İdare

Mahkemesi’nin 1998/458 esasına kayden açılan imar planının ve inşaat ruhsatının iptali istemiyle açılan dava sonucunda imar planlarına aykırılık sebebiyle 03.06.1999 tarihinde yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş ve 8 parselde başlamış olan inşaat durdurulmuştur. Daha sonraki süreçte imar planları Büyükşehir Belediyesi ile ilgili ilçe belediyesi tarafından yenilenmiş fakat yine alınan yargı kararlarıyla imar planları iptal edilmiş ve 8 parseldeki taşınmazın plansız alan olarak kalması dolayısıyla inşaat durdurulmuştur.

09.07.2001 tarihinde sözleşme yüklenicisinin bir ortağına ve diğer ortağında aynı bankaya borçlu olmasıyla diğer ortağa da TMSF tarafından el konulmuş ve ortaklığın tüm malvarlığına 6183 sayılı Kanun kapsamında takipler başlatılmış ve bu takipler kesinleşmiştir. Bu devralma işleminde TMSF, kanunların kendisine tanıdığı yetkiler çerçevesinde, alacaklarının tahsiline ilişkin olarak verilmiş bir yetki olması sebebiyle, şirketin tüzel kişiliğinde değişiklik yapmamıştır. Şirketin tüzel kişiliği TMSF’den ayrı ve bağımsız olarak devam etmiştir.

09.03.2009 tarihinde Büyükşehir Belediyesi ve ortaklık arasında protokol imzalanmış, protokol ile sözleşme konusu büyükşehir belediye payının %30'a çıkarılarak belediye hizmet binası yapılması, kalan %70’in ise yükleniciye ait olması şeklinde karar alınmıştır. Yapılan protokolün 8 inci maddesinde bu hükümler çerçevesinde ek bir sözleşme yapılacağı da ayrıca kararlaştırılmıştır. Bu protokol konusu kapsamında Büyükşehir Belediyesi ile ortaklık arasında 10.02.2014 tarihli yapılan sözleşme ile ilk sözleşme tadil edilmiş olup sözleşmeye protokol konusunda belirlenen hükümler eklenmiş ve sözleşme değiştirilmiştir.

Ayrıca söz konusu taşınmaz için, TMSF’nin 5411 sayılı Bankalar Kanunu’nun 134 üncü maddesi; “…6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca haczedilen aktif değerler ile lisans, ruhsat ve imtiyaz sözleşmelerinden doğan haklar ve bu varlıkların feri veya mütemmim cüzü niteliğindeki sözleşmelerden doğan, ancak başlı başına iktisadî değeri olmayanlar da dahil olmak üzere diğer tüm hak ve varlıkları bir araya getirerek, ticarî ve iktisadî bütünlük oluşturarak alıcısına geçişini sağlayacak şekilde satışına…” hükmü yetkisine istinaden TMSF tarafından üç kez taşınmaz satış kararı alınmış, ilgili kararların ilki fon kurulu kararı ile ikinci ve üçüncüsü ise ihaleye katılan olmaması dolayısıyla uygulanmamıştır.

Daha sonra dördüncü kez satış kararı alınmış, taşınmaz 80.000.000,00 USD muhammen bedel ile satışa çıkarılmış olup 19.01.2016 tarihinde ihale edilmiştir.

İhale Şartnamesi'nin 8.4.1 inci maddesinin 2 nci fıkrasında yer alan "Ege Dünya Ticaret Merkezi (Taşınmaz) Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihalesinin "Kurul" tarafından onaylanması tarihinden itibaren 30 ay geçmesine rağmen "İhaleyi Kazanan "ın kusuru olmaksızın, inşaat ruhsatının alınamaması halinde, "Kurul" tarafından ihale iptal edilecektir." hükmünde belirtilen 30 aylık süre 24.09.2018 tarihinde dolmuş ve bu tarihe kadar ihale alıcısı tarafından inşaat ruhsatı alınamadığından ihale iptal edilmiş, taşınmazın eski maliklerine iadesine karar verilmiş, Konak Tapu Müdürlüğü nezdinde tüm takyidatların ihyası yapılmış ve eski yüklenici adına tapu tescili sağlanmıştır.

Sonuç olarak, İzmir ilinin şehir merkezinde konum ve değeri yüksek olan 20.866,10 m2 bir taşınmazın 1997 yılından itibaren şantiye alanı olarak kalması hem şehirde yaşayan insanların güvenliği açısından belediye sorumluluğu doğurmakta hem de kamu kaynağı olan taşınmazın etkili, ekonomik ve verimli kullanılmadığını göstermektedir. Bu sebeple yürürlükte bulunan imar planları doğrultusunda söz konusu taşınmazın Büyükşehir Belediyesi tarafından İzmir iline yeniden kazandırılması gerekmekte olup kamu kaynağı olan taşınmazın etkili, ekonomik ve verimli kullanımı sağlanmalıdır.

Büyükşehir Belediyesinin Taşınmazının İzmir İline Otel Yapılması Amacıyla Kurulan Sermaye Şirketine Ayni Sermaye Olarak Konulması Sebebiyle Kamu Kaynağı Olan Taşınmazın Değerinden İdare Tarafından Faydalanılamaması

Yapılan incelemelerde İzmir Büyükşehir Belediyesi maliki olduğu taşınmazın otel yapılması amacıyla kurulan bir sermaye şirketine ayni sermaye olarak konulması sonucu 1987 yılından itibaren konum ve değer açısından çok önemli 6.605,75m2 arsanın değerinden idare tarafından faydalanılamadığı görülmüştür.

İzmir Büyükşehir Belediyesi; İzmir İli, Konak İlçesi, Basmane Mevkii, İsmetkaptan Mahallesi, 139 pafta, 1019 ada, 6 parselde tapuya kayıtlı 6.605,75 m2 taşınmazını otel kurulması amacıyla bir şirkete ayni sermaye konulması sonucu 16.04.1987 tarihli Hissedarlar Sözleşmesi ile İzmir Enternasyonal Otelcilik A.Ş.nin %23,50 ortağı olmuştur.

Hissedarlar sözleşmesine uygun olarak 02.10.1987 tarihinde İzmir Enternasyonal Otelcilik A.Ş kurulmuştur. Bu sözleşmeye göre kurulacak şirketin Hissedarlar sözleşmesinin özelliği; Taşınmaz, H… AŞ ne kiraya verilecektir. Yapılacak sermaye artırımlarında İzmir Büyükşehir Belediyesi rüçhan hakkı kullanımı için nakit ilave etmek suretiyle katılım yapılmayacaktır. Diğer hissedarlar İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin rüçhan hakkı nedeniyle

payına düşecek sermaye borcunu kendi hisseleri oranında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin namına İzmir Enternasyonal Otelcilik AŞ'ye ödeyeceklerdir. Böylece İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin pay oranı korunmuş olacaktır.

Şirketin kurulma amacına uygun olarak, daha inşa aşamasındayken, kiracı H… AŞ ile 01.10.1991 tarihli kira sözleşmesi yapılmıştır. Bu sözleşmeye göre, binanın tefrişatı kiracı tarafından yapılacak, buna karşılık giderler İzmir Enternasyonal Otelcilik A.Ş tarafından karşılanacaktır. Otelin işletimi sonucu elde edilecek gelirden masraflar düşüldükten sonra, kalan gelirden İzmir Enternasyonal Otelcilik AŞ’ye pay verilmek suretiyle kira bedeli ödemesi yapılmış olacaktır.

İzmir Enternasyonal Otelcilik AŞ tarafından otel inşa sürecinde nakit yetersizliği ve ekonomik dalgalanmalar sebebiyle yurt içi ve yurt dışı finans kuruluşlarından borçlanılmış ve bu krediler zamanında ödenememiştir. Yine yapılan sermaye artırımları da bu borçların karışlanmasında yetersiz kalması sebebiyle şirket bünyesinde hisse devirleri yapılmış, borç alınan kuruluşlar şirkette ortaklık elde etmiş ve en sonunda bir şirket grubu tarafından hisselerinin büyük kısmı toplanarak şirketin borçları karşılanmıştır. Ancak gelinen süreçte şirketin alacaklılarının şirkette küçük de olsa hisseleri mevcuttur. 2018 yılı itibarıyla şirketin bir ortağına 213.664.053,17 TL borcu bulunmaktadır.

Bu şirketin %23,50 ortağı olan Büyükşehir Belediyesinin bu şirketten şu ana kadar herhangi bir kar payı veya kira geliri elde edemediği gibi şirketin öz sermayesinin 2018 yılı sonu için -95.166.755,06 TL ve şirketin bir ortağına 213.664.053,17 TL olmak üzere toplam 236.053.923,82 TL borçlu olduğu tespit edilmiştir. 2017 yılında brüt satışları toplamının 10.343.454,59 TL, 2018 yılında ise brüt satışlar toplamının 3.935.001,35 TL olduğu düşünüldüğünde şirketin öz sermayesinin faaliyet geliri ile negatiften artıya getirilmesi ile borçlarını ödeyebilme kapasitesinin olmadığı açıktır. Yani iflas durumunda olan şirketin ortağı Büyükşehir Belediyesinin konum ve değer açısından çok kıymetli bir taşınmazından 1987 yılından itibaren mali olarak faydalanamadığı gibi anonim şirket ortağı olması sebebiyle taahhüt ettikleri sermaye yani ayni sermayesi olan taşınmaz ile de sorumludur.

Şirket 2017 yılında -29.095.363,78 TL olan öz sermayesi 2018 yılında -95.166.755,06 TL olarak gerçekleşmiş olup yıllar geçtikçe şirketin mali durumu daha kötüye gitmektedir. Bu sebeple şirket ortakları ile idare tarafından şirketin geleceği için acilen karar alınması elzem olup Büyükşehir Belediyesinin 6.605,75m2 kamu kaynağının 1987 yılından itibaren verimsiz kullanımının sonlandırılması gerekmektedir.

Pınarbaşı Motor Sporları Yarış Pistinin Üzerinde Bulunan Taşınmazın Belirli Kısmına Otobüs Garajı Yapılması Sebebiyle Pist Güzergahının Değiştirilmesi ve Pistin Tamamının Yenilemesinin Büyükşehir Belediyesi Tarafından Yapılması