Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına ilişkin işlemlerin açıklandığı 181’inci maddesinde bu hesabın mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmektedir.

Aynı Yönetmelik'in 182’nci maddesinde, sermaye iştiraklerinin enflasyon düzeltmesi işlemine tabi tutulması sonucunda ortaya çıkan artış ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedileceği hükmü mevcuttur. Bu Yönetmelik'in 183’üncü maddesinde ise, ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermayenin bir taraftan 241 no.lu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmektedir.

Kurum %96,009 oranında ortağı olduğu, 5.600.000,00 TL sermayeli bir anonim şirkete 5.376.504,00 TL tutarı kadar sermaye aktarması gerekirken 2018 yılı sonuna kadar toplam 5.450.000,00 TL aktarmıştır. Ancak, fazladan aktarılan 73.496,00 TL’lik bu tutar da 241 no.lu hesaba kaydedilmiştir. Bu tutarın söz konusu şirketten talep edilmesi gerekir.

Kurum %20 oranında ortağı olduğu 600.000,00 TL sermayeli bir limited şirkete 119.800,00 TL aktarmış ve bu tutarı 241 no.lu hesaba kaydetmiştir. Yani %20’lik ortaklık payının %19,97’sini ödemiştir. Henüz aktarılmayan 200,00 TL’nin ise 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına kaydedilmesi gerekirdi. Ayrıca, bu şirket enflasyon düzeltmesi yaparak sermayesini 630.342,79 TL’ye çıkarmıştır. Yukarıda belirtilen hüküm dolayısıyla, 30.342,79 TL’lik enflasyon düzeltmesinden doğan artışın %19,97’si olan 6.059,45 TL’nin de 241 no.lu hesaba kaydedilmesi, 247 no.lu hesaba da 9,10 TL kaydedilmesi gerekirdi. Böylelikle bu şirket ortaklığından dolayı 241 no.lu hesaba toplam 125.859,45 TL, 247 no.lu hesaba da 209,10 TL kaydedilmesi gerekirdi.

Kurum 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4’üncü maddesi hükmü gereği sermaye yatırmaksızın ildeki doğal gaz anonim şirketine %10 oranında ortaktır. Bu ortaklıktan,

%10’luk ortaklık payı olan 1.200.000,00 TL 241 no.lu hesaba kaydetmiştir.

Diğer yandan Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliği'nin 8’inci maddesi ve 14.12.2018 tarih ve 429 Sayılı Belediye Meclis Kararı gereğince Diyarbakır 2'nci Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyetine %33 oran ve 575.000,00 TL tutarında katılınmış ve bu tutar da 241 no.lu hesaba kaydedilmiştir.

Sonuç olarak, Kurumun 2018 yılı bilançosunda 241 no.lu hesap toplamının 7.277.363,45 TL, 247 no.lu hesabın 209,10 TL olarak görünmesi, yersiz olarak aktarılan 73.496,00 TL’nin de 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydedilmesi gerekirdi. Kurumun 2018 yılı Bilançosunda 241 no.lu hesap toplamı 7.344.800,00 TL’dir. Yani, Bilançoya 241

no.lu hesap 67.436,55 TL fazla, 247 no.lu hesap 209,10 TL eksik, 140 no.lu hesap da 73.496,00 TL eksik yansımış olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; özetle, Kurumun %96,009 oranında ortağı olduğu Med Kentsel A.Ş’ye sermaye artırımdan dolayı fazla aktarılan 73.496,00 TL'nin 07.02.2019 tarih ve 1063 no.lu muhasebe işlem fişi ile kişi borcuna alındığı, aynı tarih ve 1062 no.lu muhasebe işlem fişi ile de şirketin emanette bulunan alacağından tahsil edildiği, yine Kurumun %20 oranında ortağı olduğu Bil-Yap Tur. Bil. Sis. ve En.San. ve Tic.Ltd.Şti.'ne enflasyon düzeltmesinden dolayı eksik ödenen 200,00 TL'nin 07.02.2019 tarih ve 1041 no.lu muhasebe işlem fişi ile şirket hesabına gönderildiği, Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabındaki hatanın düzeltildiği belirtilmiştir.

Sonuç olarak; Kurum cevabına ekli belgelerden, %96,009 oranında ortak olunan şirkete

yersiz olarak gönderilen 73.496,00 TL'nin tahsil edildiği ve 241 no.lu hesaptan düşüldüğü, %20 oranında ortak olunan şirkete 200,00 TL daha ödenerek 241 no.lu hesaba kaydedildiği, ancak 30.342,79 TL’lik enflasyon düzeltmesinin %20'si olan 6.068,55 TL'nin ödenmediği veya 247- Sermaye Taahhütleri Hesabına kaydedilmediği görülmüştür. Kurum tarafından 2019 yılında yapılan düzenltmelere karşın 2018 yılı bilançosuna 241 no.lu hesap 73.496,00 TL fazla, 247 no.lu hesap ise 6.068,55 TL eksik yansımıştır. Böylelikle, bulgu konusu hatalı uygulama nedeniyle "Mali Duran Varlıklar" hesap alanına bu tutarlar kadar hatalı kayıt yapılmış olmakta, bu durum 2018 yılı mali tablolarının doğruluğu ve güvenilirliğini etkilemektedir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.