Karar Künyesi
İdare tarafından maddi duran varlık grubunda kayıtlı bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise varlığın kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25-Maddi Duran Varlıklar hesap grubuna ilişkin olan “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; amortismana tabi varlıkların neler olduğu, bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranlarına ilişkin esas ve usullerin Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği, ayrılan amortismanların nasıl muhasebeleştirileceği ve varlıkların amortisman hesaplanmasına esas alınacak değerinin nasıl tespit edileceği düzenlenmiştir.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılan 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile, uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Mezkûr düzenlemelere göre; duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi değerlerinin maliyet bedeli olacağı, bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı değerine ilave
edilmesi halinde, amortisman hesaplamasının varlığın yeni değeri üzerinden yapılacağı, duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı, varlıklar için amortisman ve tükenme payının belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yapılan incelemede; İdarenin maddi duran varlık grubunda kayıtlı bulunmasına rağmen 2022 yılı sonu itibariyle bazı varlıklar için hiç amortisman ayrılmadığı, bazı varlıklar için ise kayıtlı değerinden daha fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Aşağıda yer verilen tablolarda bu duruma ilişkin örnekler yer almaktadır:
Tablo 10: Amortisman Ayrılmamış Maddi Duran Varlıklar
Hesap kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
252.xx.xx.04.15 | Hayvan Barınakları | 10.491.315,24 | 0,00 | 10.491.315,24 |
253.03.03.. | Kurtarma Amaçlı Cihaz ve Aletler | 2.005,95 | 0,00 | 2.005,95 |
253.03.06.. | Araştırma ve Üretim Amaçlı Cihazları ve Aletleri | 37.465,70 | 0,00 | 37.465,70 |
255.01.02.. | Temsil ve Tören Demirbaşları | 44.523,91 | 0,00 | 44.523,91 |
255.07.01.. | Kütüphane Mobilyaları | 627.693,20 | 0,00 | 627.693,20 |
Tablo 11: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılmış Maddi Duran Varlıklar
Hesap kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (TL) | Amortismanların Toplam Değeri (TL) | Fark (TL) |
255.07.04.. | Bilgi Saklama Üniteleri | 0,00 | 37.905,55 | -37.905,55 |
255.08.01.. | Eğitim Mobilyaları ve Donanımları | 75.947,16 | 93.104,52 | -17.157,36 |
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; mevcut uyumsuzlukların giderilerek, amortisman işlemlerinin ilgili mevzuata uygun şekilde gerçekleştirileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, gerekli çalışmaların yapılarak maddi duran varlıkların amortisman değerleri ile kayıtlı değeri arasındaki uyumsuzluğun giderilmesi gerekmektedir.